هەواڵەکان (501)
هەواڵەکان
وێستگە نیوز- پشتیوان جەمال
نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە كۆماری ئیسلامی ئێران رایدەگەیەنێت، هەوڵێكی دیبلۆماتكارانە بۆ چارەسەری كێشەكانی ئێران و ئەمریكا هەیە و مەرجەكانی ئێرانیش بۆ كۆبوونەوەی لوتكەی ترەمپ و رۆحانی دەخاتەڕوو.
نازم دەبباغ، نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە كۆماری ئیسلامی ئێران بە وێستگە نیوزی راگەیاند، لە سیاسەتدا زمانی توند و زمانی ئارام هەیە، یەكێك لە زمانە ئارامەكانی ئەمریكا لێدوانی دۆناڵد ترەمپ، سەرۆكی ئەمریكا و وەزیری بەرگری و بەرپرسانی دیكەی ئەو وڵاتەیە دووپاتیان كردەوە كە لەگەڵ رووخاندنی كۆماری ئیسلامی ئێرانی نین و لەگەڵ شەڕ نین، ئەوەش نیشانەیەكە كە هەوڵێكی دیبلۆماتكارانە هەبێت بتوانن بەزوویی كێشەكان چارەسەر بكەن.
دەبباغ روونیكردەوە هەرچەندە ئەمریكا و ئێران دەڵێن بێمەرج كۆبوونەوە دەكەن، بەڵام لەژێرەوە مەرجیان بۆ یەكدی هەیە ئەگەر بیانەوێت دانیشتنەكانیان سەركەوتوو بێت، چونكە شەڕ لەبەرژەوەندی هیچ لایەكیاندا نییە و هەموو لایەكیش رێككەوتنیان دەوێت.
سەبارەت بە مەرجی ئێران بۆ كۆبوونەوە لەگەڵ ئەمریكا، نوێنەری حكومەتی هەرێم وتی: "مەرجی ئێران بۆ كۆبوونەوە روونە كە پابەندبوونە بە رێككەوتننامەی (5+1) بەرنامەی ناوكی و لادانی ئابڵوقەی ئابووری و هاوكاریكردنی یەكدی، ترەمپیش تێبینی هەیە لەسەر ئەو رێككەوتنە كە پێویستی بە گرەنتی زیاترە".
شەوی رابردوو دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا لەكۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا لە كۆشكی سپی رایگەیاند ئامادەیە بێ پێش مەرج لەگەڵ حەسەن رۆحانی سەرۆك كۆماری ئیسلامی ئێران كۆبوونەوە بكات.
نوێنەری حکوومەتی ھەرێمی کوردستان لە تاران، کە لەسەر پشکی یەکێتیی نیشتمانییە، ڕای دەگەیەنێت، کە زۆربەی کێشەکانی ئاو و سنوور لە نێوان عێراق و ئێران، بەھۆی ڕێککەوتنی جەزائیرەوەن.
ئەکرەم ئەحمەد، بەڕێوەبەری گشتیی بەنداوەکانی ھەرێمی کوردستان، لەمبارەوە بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند: "بڕیار بوو لە رێککەوتی 19\6\2018، شاندێکی عێراق کە بریتیبوون لە وەزیری سەرچاوەکانی ئاو، بەڕێوەبەری گشتیی بەنداوەکانی عێراق، من وەک بەڕێوەبەری گشتیی بەنداوەکانی ھەرێمی کوردستان وەک شاندێک سەردانی ئێران بکەین، بەڵام تا ئێستا ھیچ وەڵامێکمان لەلایەن ئێرانەوە پێ نەگەیشتووە کە ڕەزامەندبن بۆ ڕۆیشتنمان".
بەڕێوەبەری گشتیی بەنداوەکانی ھەرێمی کوردستان، ئەوەشی خستە ڕوو، کە لە کۆبوونەوەی ڕۆژی 27\6\2018، لەگەڵ حەیدەر عەبادی، سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران، ھەمان بابەت باس کراوە.
لەبارەی ڕۆیشتنی ئەو شاندەی عێراق بۆ ئێران نازم دەباغ، نوێنەری حکوومەتی ھەرێمی کوردستان لە تاران، کە لە پشکی یەکێتیی نیشتمانی کوردستانە بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند: "نازانم کە عێراق داوای لە ئێران کردووە یان نا، بۆ ئەوە دەبێ پرسیار لە باڵوێزی عێراق لە ئێران بکەن، بەڵام ئێران ئەوەی گوتووە کە دەبێ ئەم کێشەیە بەگشتی چارەسەر بکرێت".
نوێنەری حکوومەتی ھەرێمی کوردستان لە تاران، پێی وایە بەشێکی بنەڕەتی لە شێوازی چارەسەرکردنی کێشەی سنوور و ئاو لە نێوان ئێران و عێراقدا دەگەڕێتەوە بۆ بەندەکانی ڕێککەوتنی جەزائیر لە ساڵی 1975، چونکە لە زۆر شتدا تائێستا کێشە ھەیە و بە یەک پاکێجیش سەیری کێشەکان دەکرێت، دەبێ ھەردوو وڵات لەسەر خاڵە ھاوبەشەکان ڕێک بکەون، نەک لەو شوێنەی بەرژەوەندیت ھەیە بڵێت قبووڵمە، کەچی لەو شوێنەی بەرژەوەندی نییە، قبووڵ نەکرێت.
ئەوەشی خستە روو، کە سیاسییەکانی عێراق لە ترسی ئەوەی کە پێیان نەگوترێت تەنازولیان بۆ ئێران کردووە، نایانەوێت ئەم ڕێککەوتنانە جێبەجێ ببێت، لەبەر ئەوەی سبەی ئۆباڵی دەکەوێتە ئەستۆیان، چونکە کاتی خۆی سەدام حوسێن، لەسەر حیسابی کێشەی کورد تەنازولی بۆ ئێران کردووە و گەلی عێراق بە کورد و عەرەبیشەوە بوونەتە قوربانیی ئەم جۆرە بیرکردنەوانە.
"نازم دهباغ" نوێنهرى حکوومهتى ههرێمى کوردستان له تاران، لهگهڵ "محەمەد حاجی مەحموود" سکرتێری پارتی سوشیالیستی کوردستانی عێراق دیداریی کرد.
"محەمەد حاجی مەحموود" سکرتێری پارتی سوشیالیستی کوردستانی عێراق بە هاوڕێیەتی لەگەڵ "لوقمان لەتیف"، ئەمرۆ چوارشەمە رێکەوتی ۲٥/۷/۲۰۱۸ سەردانی نوێنەرایەتی حکوومەتی هەرێمی کوردستان له تارانی کرد و له لایهن "نازم عومەر دهباغ" نوێنەری حکوومهتى ههرێمى کوردستان له وڵاتی ئێران و "فەخرەدین عەزیز" پێشوازی لێکرا.
لهم کۆبوونهوهیهدا بە گشتی باسی باروودۆخی ههرێمى کوردستان، عێراق و ناوچەکە کرا.
شارپرێس:
نازم دەباغ نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لەئێران دەڵێت: تۆپبارانكردنەكانی ئێران بۆ هەرێمی كوردستان بەرگریكردنە و وەڵامدانەوە بووە هەمیشە.
نازم دەباغ دەشڵێت: ئێران لەخۆیەوە بۆ یەكجاریش تۆپبارانی سنوورەكانی عێراقی لەهەرێمی كوردستان نەكردووە هەتا هێزە كوردییە ئۆپۆزسیۆنەكانی ئێران دژ بەئێران چالاكیان ئەنجامنەدابێت، هەروەها جەخت دەكاتەوە، پێویستە حكومەتی هەرێم هەڵوێستی هەبێت لەبارەی ئەو هێزە كوردییانەی ئێران و دەبێت پابەندییان بكات بەڕێزگرتنی یاسای نێودەوڵەتی، یا وەك ئەو بنەما گشتییەی، كە هەیە ئەگەر ماڵێك لەشوێنێكدا كێشەی بۆ ماڵەكانی تر دروست كرد دەبێت ئەو شوێنە جێبهێڵێت، چونكە ئەو هێزە كوردییانەی كوردستانی ئێرانو توركیا بوونەت كێشە بۆ هەرێمی كوردستان.
قسەكانی نوێنەری حكومەتی هەرێم لەتاران لەمیانی چاوپێكەوتنێكی بووە لەگەڵ دەنگی ئەمریكا، كە سەبارەت بەوەی ئایا نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێم قسەی لەگەڵ لایەنی ئێرانی كردووە لەسەر ئەو تۆپبارانانەی ئێران بۆ سنوورەكانی عیراق لەهەرێمی كوردستان وتی: "تۆپبارانەكانی ئێران و توركیا تازە نین، هەڵكەوتەی جوگرافیای كوردستان وایە، كە لەسنوورەوە دراوسێی توركیا، ئێرانە ، هەركات لەلایەن هێزە كوردە ئۆپزسیۆنەكانەوە چالاكی دژی ئەو وڵاتانە ئەنجام بدرێت ئەو وڵاتانەش بۆ بەرگریكردن لەخۆیان دەست دەكەن بە تۆپبارانكردن، واتە هیچ كات ئەو وڵاتانە لەخۆیانەوە تۆپبارانیان نەكردووە."
نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان جەختی لەقسەكانی كردەوەو وتیشی: "من بەدڵنیاییەوە دەیڵێم بەداخەوە هەموو جارێك تۆپبارانەكان وەڵامدانەوە و بەرگریكردن بووە لەبەرانبەر ئەو چالاكییانەی، كە هێزە ئۆپۆزسیۆنە كوردییەكان ئەنجامی دەدەن بەتایبەت ئەو چالاكییانەی، كە ڕاگەیاندنەكانی كوردانی ئۆپۆزسیۆنی ئێرانی بڵاویدەكەنەوە ، بۆیە هەروەك جەنابی سەرۆكی حكومەت نێجیرڤان بارزانی وتی، ئێمە قسەلەگەڵ ئەو لایەنانە دەكەین، بەڵام لەبەرانبەردا دەبێت قسە لەگەڵ لایەنە كوردییەكانیش بكرێت، كە ڕەچاوی دۆخی یاسایی هەرێمی كوردستان بكەن و چالاكی دژی ئێران و توركیا ئەنجام نەدەن ."
لەبارەی ئەوەی ئایا قسەیان لەگەڵ حكومەتی ئێرانی یا بەسیفەتی ئەوەی كوردە لەگەڵ لایەنە ئۆپۆزسیۆنەكان كردووە بۆ وەستاندنی چالاكیەكانیان؟ نازم دەباغ وتی: "من بەتەنیا نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستانم، نەك زیاتر، كاری من گەیاندنی پەیامی ئێرانە بەحكومەتی هەرێم، بەپێچەوانەوە، نەك قسەكردن لەگەڵ لایەنە كوردییەكان."
لەبارەی ناوەڕۆكی پەیامی ئێرانیش بۆ حكومەتی هەرێم نازم دەباغ ئاماژەی كرد، پەیامی حكومەتی ئێڕان نوێ نییە، بەڵكو ئەوان بەردەوام وتویانە بێ دەنگ نابن لەوەڵامدانەوەی هەر چالاكییەكی هێزە كوردییە ئۆپۆزسیۆنە ئێرانیەكان، خۆمان دیاریدەكەین چۆن، وەڵام دەدەینەوە، دیارە تۆپباران وەڵامی ئەوانە."
نازم دەباغ تۆپبارانەكانی ئێرانی بەجار جارە ناوبرد لەچاو بۆردومانەكانی توركیا لەناو خاكی عێراقو وتی: "تۆپبارانی ئێران جار بەجارە، ئەویش بۆ وەڵامدانەوەی ئەو چالاكیانەیە كه كوردەكانی ئێران لەڕاگەیاندنەكانەوە باسی دەكەن، بەڵام ئەوە ماوەی مانگێكە توركیا ڕۆژانە بۆردومان دەكاتو هەر لەم ڕۆژانە كچێك شەهید بوو، تەنانەت سەرۆی توركیا بەفەرمی ئەنجامدانی هێرشی بۆسەر هەرێمی كوردستان ڕاگەیاند."
نازم دەباغ ئەوەشی وت: "چالاكی و تۆپبارانەكانی ئێران كەدەیكات ئەسڵەن ناكرێت ئەژمار بكرێت بەرانبەر ئەو هەموو تۆپباران و بۆردومانانەی توركیا دەیكات ."
بەھۆکاری گرژیی و ئاڵۆزی لەچەند پارێزگایەکی باشوری عیراق و کاریگەری لەسەر سنورەکانی نێوان عیراق و ئێران، مەترسی داخستنی سنورەکانی ئێران دەکرێت بەڕوی عیراق و ھەرێمیشدا لەلایەن کۆماری ئیسلامیەوە، چەند لایەنێکی پەیوەندیداری حکومیش لەھەرێم ڕونکردنەوە لەوبارەیەوە دەدەن و مەترسیەکانی ئەو ئەگەرەش ئاشکرادەکەن.
نەوزاد غەفور جێگری سەرۆکی ژوری بازرگانی سلێمانی لەلێدوانێکدا بەSNNی ڕاگەیاند، "تائێستا ھیچ ئەگەرێکی داخستنی سنورەکانی ھەرێم و وڵاتان بەھۆی گرژیی و ئاڵۆزیەکانی بەشێک لەپارێزگاکانی عیراقەوە نییە".
وتیشی:"بەڵام ئەگەر ئاڵۆزیەکان پەرەبسێنێت و بەردەوامبێت، ڕەنگە ترس لای وڵاتانی دراوسێ دروستبکات و ببێتە ھۆی داخستنی سنورەکان بەڕوی عیراق و ھەرێمیشدا".
سەبارەت بەکاریگەریەکانی داخستنی سنورەکان بەڕوی ھەرێمی کوردستاندا یاسین ڕەحیم جێگری یەکەمی سەرۆکی ژوری بازرگانی سلێمانی بەSNNی ڕاگەیاند، "بەھۆی نەبونی ژێرخانی ئابوری لەکوردستاندا، ئەگەربێت و ئێران و تورکیا سنور داخستن ئەنجامبدەن، ئەوا واتە ئەو دوو وڵاتە ئینتیحاری کورد دەکەن".
وتیشی:"لەئێستادا لەھەوڵی ئامادەکاری بۆ دروستکردنی کۆگای ھەڵگرتنی پێداویستیەکانین، بەڵام تائێستا نەچۆتە بواری جێبەجێکردنەوە".
لای خۆیشیەوە نازم دەباغ نوێنەری حکومەتی ھەرێم لەئێران ئەوەی بۆ SNN ڕونکردەوە، "ھەتا حکومەتی عیراق لەسەر دەسەڵات بێت، مەترسی داخستنی سنورەکانی ئێران بەڕوی ھەرێمدا کەمترە، چونکە بۆ داخستنی ئەو سنورانە دەبێت حکومەتی عیراق داوا لەئێران بکات".
دەباغ جەختیشیکردەوە، "گرژیی و ئاڵۆزیەکانی عیراق، بابەتێکی ناوخۆییەو داخستنی مەرزەکانیش کارێکی ئاسان نییە، چونکە لەڕوی ئابوریی و بژێوی خەڵکەوە، کێشەیەکی زۆر دروستدەکات".
SNN:خێڵان ڕەئوف
كۆماری ئیسلامی ئێران، لەكاردانەوەی فشارە نێودەوڵەتییەكان، هەڕەشەی داخستنی گەروی هورمز بەڕووی هەناردەكردنی نەوتی عیراق و وڵاتانی كەنداو بۆ بازاڕەكانی جیهان دەكات، نوێنەری حكومەتی هەرێمیش لە تاران، بەدووری دەزانێت شەڕ هەڵبگیرسێت، راشیدەگەیەنێت: بەڵام نرخی نەوت بۆ 120 دۆلار بەرزدەبێتەوە.
نازم دەباغ، نوێنەری حكومەتی هەرێم لەتاران، بە SNNی ڕاگەیاند: ئێران بۆ ئەوەی خۆی توشی شەڕ نەكات، هەموو هەنگاوێك دەگرێتەبەر تا كێشەكانی لەڕێگەی گفتوگۆوە چارەسەر بكات و ئابلۆقەكەی سەری كۆتایی پێ بێت و نەبێتە هۆی ڕوخانی ڕژێمەكەی، كۆتا بژاردەی بەردەم ئەو وڵاتەش، داخستنی گەروی هورمز دەبێت.
وتیشی: هەڵگیرسانی شەڕ لەنێوان ئێران و ئەمریكا، كارێكی ئاسان نییەو هەموو وڵاتانیش خۆیان لەشەڕ بەدوور دەگرن، ئەوەی كە هەیە پاڵەپەستۆو فشارە بۆسەر یەكتر، لەكۆتاییشدا بەگفتوگۆو ئاشتی كێشەكان چارەسەر دەكرێن"، دەشڵێت: "داخستنی گەرووی هورمز دەبێتە هۆكارێك بۆ دروستبوونی شەڕ، چونكە ئەگەر ئەمریكا بیەوێت گەرووەكە بكاتەوە، پێكدادان دروستدەبێت".
نوێنەری حكومەتی هەرێم لە تاران، ئەوەشی خستەڕوو، هەرچەندە ئەستەمە گەرووی هورمز بەڕووی كەشتیگەلی نەوتی دابخرێت، بەڵام فشارەكان دەبێتە هۆی بەرزبوونەوەی نرخی نەوت و ئەگەری هەیە نرخی بەرمیلێك بگاتە 120 دۆلار.
دوایین هەواڵ
- نازم دەباغ: ناردنی هێزی زەمینی بۆ سەر خاکی هەرێم دوا هەنگاوی ئێران دەبێت
- نازم دەباغ لەگەڵ سەفین دزەیى بەرپرسى پەیوەندییەکانى دەرەوەی هەرێمی کوردستان کۆبۆوه
- گفتوگۆی نازنم دەباغ لەگەڵ NRT ؛ هێزی سەربازی دەچێتە سنورەکان؟ ئێران دێتە سەر خەت، سەبارەت بە راگرتنی گەشتە ئاسمانییەکان
- دیمانەی ناظم دەباغ لەگەڵ کوردسات ؛ پەیڕەوی نوێی کاری سیاسی ئێران و سعودیە و کاریگەری لەسەر هەرێمی کوردستان و عێراق
- نوێنەرایهتی حکومهتى ههرێمى کوردستان بهشداری له کۆنفڕانسی نێودهوڵهتی ههندیسهی نهزمی نوێی جیهانی کرد
- بەشداری نازم دەباغ لە بەرنامەی پانارۆمای کوردستات؛ بۆچوونی ئێران لەبارەی جیابونەوەی بودجەی پارێزگای سلێمانی چییە؟
- نازم دەباغ: دەبێت یەکێتی "باجی هەڵوێستە نەتەوەییەکانی" كهم بكاتهوه بۆ پاراستنی ئهزموونی ههرێمی كوردستان
- نازم دەباغ نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران لەبارەی مەترسی ستراتیژییەتی کاری نێودەوڵەتی بۆ هەرێم قسە دەکات
- نازم دەباغ: ئێران لە ڕێگەی عێراقەوە کاردەکات و وەکو نوێنەرایەتی هەرێم ئاگاداری پەیامەکان نین
- «نازم دهباغ» لهگهڵ خاتوو «مایرا کوپرز» جێگری نوێنەری «یونامی» لە ئێران کۆبۆوه
- «نازم دهباغ» لهگهڵ بەرپرسی بەشی خۆرهەڵات و ناوەڕاستی عێراق لە وەزارەتی دەرەوەی ئێران کۆبۆوه
- نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران: ئێران پێیوایە لە بەغدا سیاسەت و پڕەنسیپێک بۆ رێگەگرتن لە چالاکییەکانی دژ بە ئەو هەیە
- نازم دەباغ: ئێران رێوشوێنەکانی عێراقی بۆ کۆنتڕۆڵکردنی سنوور پێباشە
- نازم دەباغ: ئامانجی سەردانەكەی سوودانی بۆ ئێران دوو خاڵە
- نازم دەباغ: "پێشبینی دوبارەبونەوەی ڕێککەوتنێک هاوشێوەی ئەوەی جەزائیر دەکەم لەسەر کەوڵی کورد"
- نازم دەباغ: دەبێت ڕێز لە یاسا و سەروەرییەکانی هەرێمی کوردستان و ئێران بگیردرێت
- نازم دەباغ: میوانانی هەرێمی کوردستان نابێت ببنە هۆی تێکدانی ئەمن و ئاسایشی خانەخێویان
- "نازم دەباغ" لە وتووێژی تایبەت لەگەڵ ئاژانسی ئیرنا:سەبارەت بە هێزە کوردییەکانی دژی ئێران بڕیاری جیدی دەگرین / بنکەکانیان دەبێت چۆڵ بکەن
- نازم دەباغ: پێشبینی دووبارە بوونەوەی ڕێککەوتنێک هاوشێوەی ئەوەی جەزائیر دەکەم لەسەر کەوڵی کورد
- نازم دەباغ : ئەگەر حیزبەکانی ئۆپۆزیسیۆن سنوور چۆڵ نەکەن، ئێران بیر لە بژارەی دیکە دەکاتەوە
- نازم دەباغ: ئێران نایەوێت سەدرییەکان لە پێکهاتەی حکومەتی داهاتوو دووربخرێنەوە
- «نازم دهباغ» و «سەلام عارف روشدی» لهگهڵ «سایمۆن شێرکلیف» باڵیۆزی بهریتانیا دیداریان کرد
- «نازم دهباغ» لهگهڵ شاندی زانکۆی پەیام نووری ئێران کۆبۆوه
- «نازم دهباغ» له تاران لهگهڵ مامۆستا «عهلی باپیر» دیداریی کرد
- «نازم دهباغ» لهگهڵ خاتوو «مایرا کوپرز» جێگری نوێنەری «یونامی» لە تاران کۆبۆوه
- «نازم دهباغ» لهگهڵ «لویس رومرو دیاس» کۆنسولی باڵیۆزخانەی ئیسپانیا لە تاران دیداریی کرد
- نازم دەباغ: ئێران له جموجۆڵدایه بۆ نێوەدگیری نێوان پارتی و یەکێتی
- نازم دهباغ: بایدن كۆبوونهوه سێ قۆڵییهكهی تارانی پێشخست
- نازم دەباغ: ئێران لایەنگیریی یەکێتی و پارتی ناکات
- نازم دهباغ لهگهڵ خاتوو "لیدال ساکس" باڵیۆزی ئۆستڕالیا لە ئێران دیداریی کرد