نازم عومه‌ر ده‌باغ نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران - پرۆسەی رفراندۆم لەگەڵ ئەوەی مافیکی رەوای گەلی کوردستان بوو، بەداخەوە بەرپەرچدانەوەیەکی خراپی بەدوای خۆیدا هێنا، بە گشتیی هەڵوێستی دۆست و دوژمن لەبەرامبەر کوردا یەکی گرتەوە، ئەویش بەپشتیوانی کردنی عێراق و داخوازی بۆ هەڵوەشاندنەوەی پرۆسەکە و لەدواییشدا لەبەرچاوی دۆست و هاوپەیمانان سوپای عێراق و حەشدی شەعبی پەلاماری ناوچە کێشە لەسەرەکانیاندا و لەماوەیەکی کورتدا هێزەکانی پێشمەرگە لە خانەقین و کەرکوک و تا دەگاتە شەنگال و تەلەعفەر پاشەکشەیان پێ کرا. وە لەدەرئەنجامی ئەم پرۆسەیە جەنابی سەرۆکی هەرێم دەست لەکارکێشانەوەی خۆی لەپۆستەکەی راگەیاند، وە هەموو دەسەڵاتەکانی خۆی رادەستی سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران و بەشێکیشی رادەستی پەرلەمانی کوردستان کرد.
دوابه‌دوای ئه‌مه‌ش سەرۆکی حکومەتی هەرێم بەرێز نێچیرڤان بارزانی و بەرێز قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێم بەرپرسیاریەتی تەواوی ئەنجامدانی پرۆسەی گفتوگۆ لەگەڵ حکومەتی بەغدادیان گرتە ئەستۆ بە پشتیوانی نێودەوڵتی.
لە لێدوانەکانی سەرۆکی حکومەت و زۆرینەی بەرپرسانی هه‌رێم دڵنیایی دراوە کە ریفراندۆم بوو بە پرۆسەیەک لە رابردوو وە دادگای فیدراڵ دوا بریاری بە هەڵوەشاندنەوەی پرۆسەکەدا، لەگەڵ ئەوەی هەڵوەشاندنەوەی پرۆسەی ریفراندۆم لەدەسەڵاتی پەرلەمان و گەلی کوردستاندایە، سەرەرای ئەوەش حکومەتی هەریم رایگەیاند کە رێز لە بریاری دادگای فیدراڵ دەگرن و ئامادەیی خۆشیان پیشاندا بۆ چارەسەری کێشەکان لەرێگای گفت و گۆ و پابەند بوون بە دەستووری عێراق، ئەمە ئەوە دەگەیەنێت کورد بە رێککەوتن لەگەڵ بەغداد پابەند دەبێت بە پاراستنی یەکپارچەی خاکی عێراق و ئامادەیە و سووریشە لەسەر رێککەوتن و گفتوگۆ. بەڵام ئەوەی تا ئێستا بەدی دەکرێت لەنێوان حکومەتی هەرێم و حکومەتی بەغداد گرفتی لێک تێگەیشتن هەیە. حکومەتی عیراق کاتی دەستپێکردنی گفتوگۆکانی رانەگەیاندووە، پێم وایە کێشەی رێککەوتن دەکەوێتە داوی یاری هەڵبژاردنەکانەوە، وە هەوڵدەدرێت چارەسەری کێشەکان دوابخرێت تاکو پرۆسەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق ئەنجام دەدرێت.
بەداخەوە ئەم جۆرە هەڵوێستانە لەهەر لایەنێکی عێراقیەوە هەبێت چ کورد و چ عەرەب، زیان بە هاوڵاتیانی کودستان دەگەیەنێت،خەڵکی هەرێم لە ئەنجامی ئابڵوقە و برینی مووچە و کەمکردنەوەی داهات،کێشە سیاسی و کۆمەلایەتی و ئابووریەکانی قوڵتر دەکاتەوە و قەیرانەکان زیاتر دەبن.
لێرەدا لایەنە سیاسیەکانی هەرێم بەدەست بەردار بوون لە خواستی حیزبی و و کەسیەتی دەتوانن یەکریزی خۆیان بپارێزن و بەدوای دابین کردنی مافەکانی گەلی کوردبن لە چوارچێوەی یاسای بنەرەتی عێراق و رێزگرتن لە مافەکانی مرۆڤ.
من وای دەبینم کە سوور بوونی سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق لەسەر وەڵام نەدانەوە و بەدەنگ نەهاتنی بۆ ئەو هەموو داوا و هەوڵانەی لایەن و وڵاتانی دەرەوە هەروەها خودی حکومەتی هەرێمی کوردستان، ئەنجامی وەکو ئەو وەڵام نەدانەوە دەبێت کە کورد بەدەنگ هەوڵە نێو دەڵەتیەکاندا نەچوون.
بۆیە باشترین رێگا رێگای گفتوگۆ و پاپەند بوون بە دەستووری هەمیشەیی عێراقە.