امروز: 1شەممە 24 ت دووەم 2024 برابر با 24 تشرینی دووەم 2024

نازم دەباغ: ئێران دوایین وڵات دەبێ كاردانەوەی تووندی بەرامبەر گشتپرسی هەبێت

رووداو - سلێمانی/ نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە تاران رایگەیاند، هەرچەندە لە هەرێمی كوردستان ئامادەكارییەكان بۆ ئەنجامدانی گشتپرسی بەردەوامن، هەروەها شاندێكی هەرێمی كوردستانیش لە بەغدایە بۆ گفتوگۆ لەگەڵ بەرپرسانی سیاسی و حكومیی بەغدا، بەڵام كۆماری ئیسلامیی ئێران سوورە لەسەر هەڵوێستی خۆی بەرامبەر گشتپرسییەكەی 25ی ئەیلوول.

نازم عومەر، نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە ئێران رایگەیاند: "بەرپرسانی ئێرانی یەكپارچەیی عێراق و چارەسەركردنی كێشەكانی كورد لە چوارچێوەی دەستوور، بە تاكە چارەسەر دەزانن".

گوتیشی كە بەرپرسانی تاران ئاگایان لەوەیە لە ساڵانی رابردوودا پێشێلكاریی دەستووری بەرامبەر هەرێمی كوردستان كراوە، بەڵام ئامادەن نێوبژیوانی لەنێوان هەولێر و بەغدا بكەن "ئەوان دەڵێن دەزانین و ئاگامان لێیە، بۆیە ئامادەین لە نێوان هەولێر و بەغدا هاوكار و نێوبژیوان بین بۆ ئەوەی كێشەكانیان چارەسەر بكەن، هەر رێككەوتنێكیش بكەن لەو چوارچێوەیەدا، ئێمە پشتیوانیان دەبین".

نوێترین هەڵوێستی مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەبارەی گشتپرسی لەو دیمانە رۆژنامەوانییەی رۆژنامەی عوكازی سعودیدا هات كە دەقەكەی رۆژی یەكشەممەی رابردوو بڵاوكرایەوە و تێیدا بارزانی رایگەیاند كە رەزامەندییان بۆ ئەمریكا دەرنەبڕیوە بۆ ئەوەی گشتپرسی دوابخرێ و جەختی كردەوە لەوەی گشتپرسی لە وادەی دیاریكراوی خۆیدا بەڕێوەدەچێ. هەر دوێنێش بنكەكانی ناونووسكردن و نوێكردنەوەی تۆماری دەنگدەران لە باشووری كوردستان كرانەوە.

نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە تاران دەڵێ حكومەتی هەرێمی كوردستان رۆژانە لە رێگەی كەناڵە جیاوازەكانی پەیوەندیكردنەوە لەگەڵ ئێران و توركیا لە پەیوەندیدایە و بێگومان لەو پەیوەندییانەشدا باسی پێشهاتەكان و رووداوە سیاسییەكان و گشتپرسیش دەكرێ "بەڵام ئێران و توركیا هەوڵ دەدەن تاوەكو كۆتایی هەر لە رێگەی گفتوگۆ و نزیككردنەوەی هەرێمی كوردستان و بەغدا، كورد لە ئەنجامدانی گشتپرسی پەشیمان بكەنەوە، ئەوان لە رێگەی بەغداوە هەوڵ بۆ ئەوە دەدەن".

گوتیشی "ئەوەندەی من ئاگاداربم، چ ئێران و چ توركیاش هەوڵدەدەن دەستپێشخەر نەبن لە تەقینەوەی ناوچەكە، هاوكات تاوەكو خولەكی نەوەتی یارییەكەش لە هەوڵدا دەبن بۆ ئەوەی ئەو گشتپرسییە نەكرێ‌، بێگومان سەركردایەتیی سیاسی هەرێمی كوردستانیش تاوەكو كۆتایی هەوڵ دەدا گشتپرسییەكە لە كاتی خۆیدا بكرێ‌، بەڵام دەمێنێتەوە چاوەڕێ بین بزانین گفتوگۆكان چی بەرهەم دێنن".

ئەو فیدڕاڵییەی هەرێمی كوردستان پاش بێنە و بەردە و گوشارێكی زۆر لە ساڵی 2003 دا توانی لە نێو دەستووری هەمیشەیی عێراقدا جێگای بكاتەوە، بۆ ئەوكات بەلای توركیا و ئێرانەوە وەك مەترسی و گۆڕانكارییەكی نوێ لە ناوچەكە سەیر دەكرا. بەڵام لەكۆتاییدا مامەڵەی لەگەڵ كرا. ئێستا سەركردایەتیی كورد لەو بڕوایەدان  تەنیا لەسەر كاخەز فیدڕاڵییە و پێشێلكارییە دەستوورییەكان بەنموونە دێننەوە، كە زۆربەی رێگاكانی لەبەردەم بەرتەسك كردوونەتەوە، هەر بۆیە گەیشتوونەتە ئەوەی بڕیارێكی گەورەتر لەوەی 2003 بدەن و داوای دراوسێیەتی باش لەگەڵ عێراق بكەن.

نازم عومەر، پێیوایە ئێرانییەكانیش رۆڵیان هەیە لە سەرخستنی بیرۆكەی فیدراڵی لە عێراقدا و دەڵێ، هەر ئەوكات بە رێككەوتنی مەجلیسی باڵای ئیسلامی عێراق و كۆماری ئیسلامی ئێران و هەرێمی كوردستان واژۆی لەسەر كرا، بۆیە رەنگە دۆخەكەی ئێستا لەوەی 2003 جیاواز بێ، چونكە ئێستا هەریەكە لە توركیا و ئێران دەڵێن دەبێ گشتپرسی هەر نەكرێ‌، نەك دوابخرێ.

بەڵام ئایا ئێرانییەكان كە پێش قەیرانی دارایی ساڵانە زۆرتر لە پێنج ملیار دۆلار ئاڵوگۆڕی بازرگانیان لەگەڵ هەرێمی كوردستان دەكرد و ئێستاش بۆ سێ‌ ملیار دۆلار دابەزیوە. دوای ئەنجامدانی گشتپرسی، چی لەو سنوورە بازرگانییانە دەكەن كە زۆر بەكەمی دەخەون و دەیانەوێ زۆرترین جوڵەی هێنان و بردنی تێدابێ؟

نازم عومەر دەڵێ "گشتپرسی مافێكی رەوای خەڵكی كوردستانە و بۆ ئەوەیە مافەكانی خۆی وەربگرێ، بەڵام داخستنی سنوورە بازرگانییەكان، دوا بژارەی تارانە. ئەوان دەڵێن داخستنی سنوورەكان دوا بژارەیە كە بیری لێبكەینەوە، من پێموایە ئێران دواهەمین وڵاتی ناوچەكە دەبێ كاردانەوەی ئاوا تووندی بەرامبەر هەرێمی كوردستان هەبێ لە بەرامبەر ئەنجامدانی گشتپرسی".
 شاندی باڵای گشتپرسی بۆ دانوستاندن لەگەڵ بەغدا، تەواوی لایەنە عێراقییەكانیان بینی، دواتریش زۆربەی باڵیۆزەكانی وڵاتانی جیهانیان هێنایە نێو گفتوگۆكانیانەوە كە یەكێك لەوانەش باڵیۆزی كۆماری ئیسلامی ئێران بوو لە بەغدا. دوای كۆبوونەوەكەش، ئیرەج مەسجدی، باڵیۆزی كۆماری ئیسلامی ئێران گوتی "كورد لەگەڵ بەغدا بگەنە هەر رێككەوتنێك ئەوان رێزی لێدەگرن". بەڵام ئەمڕۆ قسەیەكی تاراددەیەك جیهانیی لەبارەی بەغداوە هەیە كە رووكەشێكی عەرەبییە بە مێشكێكی ئێرانییەوە.

نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە تاران، دەڵێ ئێران هەرزوو پەیام و دوا قسەی خۆی لەبارەی گشتپرسی بە شاندی یەكێتی داوە و ئەو پەیامە بۆ هەموو سەركردەكانی كوردە نەك تەنیا بۆ یەكێتی "بەڵام ئێرانییەكان هیوای زۆریان هەیە بەوەی بە گفتوگۆ بتوانن كورد لەو گشتپرسییە پەشیمان بكەنەوە".

Read کد خبر: 502

دوایین هەواڵ

راپۆڕتەکانی پڕ بینەر

حالت های رنگی