امروز: هەینی 11 ت یەکەم 2024 برابر با 11 تشرینی یەکەم 2024

   وتووێژەکان

   وتووێژەکان (197)

پێنج شەممە, 13 تەمموز 2023

نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران دەڵێت ئێران داوای دەرکردنی پارتە کوردییەکانی ئۆپۆزسیۆنی وڵاتەکەی لە هەرێمی کوردستان دەکات وەک چۆن کاتی خۆی موجاهیدینی خەڵق لە عێراق دەرکرا، بەڵام جێبەجێکردنی ئەم داواکارییە بۆ حکومەتی هەرێمی کوردستانە قورسە.

نازم دەباغ نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران، بە دەنگی ئەمەریکای ڕاگەیاند. "ئێران دەیەوێت هاوشێوەی موجاهیدین هێزە کوردییەکانیش دەربکرێن، بەڵام پێموایە حکومەتی هەرێم لەگەڵ سنوردارکردنی چالاکییەکانیاندایە."

نازم دەباغ ئاماژەی بەوەکرد عێراق لەگەڵ ئێران هەماهەنگ دەبێت دژی حزبە کوردییەکان و وتی، "کار بۆ سنوردارکردنی چالاکییەکانیان دەکرێت. گەر هەماهەنگ نەبن، هەمان هەڵوێستی موجاهیدینی خەڵقیان بەرامبەر دەگیرێتەبەر."

ڕۆژی سێشەممە محەمەد باقری سەرۆکی ئەرکانی سوپای ئێران هەڕەشەی دەستپێکردنەوەی ئۆپەراسیۆنی "توندتری" دژی پارتە کوردییەکانی ئۆپۆزسیۆنی وڵاتەکەی لەناو خاکی هەرێم کرد، گەر تا 22ی مانگی نۆی ئەمساڵ ئەو هێزانە لە چەک دانەماڵرێن و چالاکی ئەنجام بدەن.

لەبارەی هەڕەشەکانی سەرۆک ئەرکانی سوپای ئێرانەوە، نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران دەڵێت هەڕەشەکان مەترسیدارن بەو پێیەی ئێران هێزی هەیە و ڕێککەوتنی لەگەڵ عێراق بەستووە.

دەربارەی شێوەی کاردانەوەی ئێران دوای تێپەڕبوونی وادەکە، نازم دەباغ وتی، "ڕەنگە ئێران بۆمبارانی بارەگای حزبە کوردییەکان دەست پێبکاتەوە."

نازم دەباغ هاتنە ناوەوەی هێزی زەمینی ئێران بۆ هێرشکردنە سەر بارەگای حزبە کوردییەکان بە ئاسان نازانێت و دەڵێت، "ناردنی هێزی زەمینی ئێران دوا هەنگاو دەبێت."

لە مانگی 9 ی ساڵی 2022 ئێران چەند جارێک بارەگای حزبە کوردییەکانی ئۆپۆزسیۆنی وڵاتەکەی لە دەوروبەری شاری هەولێر، کەرکوک و سلێمانی بۆبارانکرد. بەو هۆیەوە ژمارەیەک پێشمەرگە گیانیان لەدەستداو برینداربوون.

حزبە کوردییەکانی ئۆپۆزسیۆنی ئێران داماڵینیان لە چەک ڕەتدەکەنەوە و ئاماژەبەوەدەکەن، ئەوان چەکیان بۆ پاراستنی خۆیان و بارەگاکانیان هەڵگرتووە و ئامادەنین دەستبەرداری بن.

لەوبارەیەوە نازم دەباغ وتی، "حکومەتی هەرێم و عێراق دەتوانن چالاکییەکانیان سنوردار بکەن، تا بتوانن لە کەمپەکان دابنیشن و تەنها چالاکی فەرهەنگی و سیاسی و کۆمەڵایەتی ئەنجام بدەن."

هەڕەشەی ئێران بۆ سەر حزبە کوردییەکان لەکاتێکدایە، بەرپرسانی ئەو حزبانە جەخت لەسەر پاراستنی بەرژەوەندییەکانی هەرێمی کوردستان دەکەنەوەو ڕەتیدەکەنەوە لەناوخۆی هەرێمەوە گرفتیان بۆ ئاسایشی ئێران دروست کردبێت.

بەڵام وەک ئاماژەیەک بۆ ڕەتکردنەوەی لێدوانی ئەو حیزبانە، نوێنەری حکومەتی هەرێم لە تاران وتی، "دوکەڵ بێ ئاگر نییە."

بەرپرسانی ئەمنی ئێران و عێراق چەندین جار کۆبوونەتەوە و جەختیان لەسەر پاراستنی سنورەکانی نێوان هەردوو وڵات کردووەتەوە.

هاوکات لەگەڵ فشارەکانی ئێران دا بۆ داماڵینی حزبە کوردییەکانی ئێران لە چەک، تەنها لە ماوەی هەفتەیەکدا سێ چەکداری حزبی دیموکراتی ئێران لە هەرێمی کوردستان کوژراون و بەرپرسانی ئەو حزبە پەنجەی تۆمەت بۆ ئێران درێژ دەکەن.

 

https://www.dengiamerika.com/a/7179378.html

یەک شەممە, 25 حوزەیران 2023

«نازم دەباغ» بۆ کوردسات: هەرێمی کوردستان ده‌بێت یه‌کڕیزیی خۆی له به‌غدا بپارێزێت

«نازم دەباغ» نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران له وتووێژ له‌گه‌ڵ ته‌له‌ڤیزیۆنی "کوردسات" گوتی: ئومێد ده‌که‌م هه‌رێمی کوردستان بتوانێت ڕۆڵی خۆی ببینێت و ئه‌ویش به یه‌کڕیزیی خۆی و به یه‌ک سیاسه‌تی و هه‌روه‌ها به‌ یه‌ک وتاریی سیاسی ده‌بێت له به‌غدا ئاماده بێت.

ته‌له‌ڤیزیۆنی کوردسات: جه‌نابی «نازم دەباغ» نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران، به‌ڕێزتان ڕۆڵی ئه‌مه‌ریکا له ناوچه‌که‌دا چۆن هه‌ڵده‌سه‌نگێنن؟

نازم دەباغ: به بڕوای من دیسانه‌وه پێشموایه ئه‌مه‌ریکا وه‌کوو ده‌ڵێت ڕاسته‌وخۆ و ناڕاسته‌وخۆ به‌شێک بێت له‌و پشتیوانییه ئه‌و هه‌نگاوه‌ی ده‌یهاوێت. چونکه له‌ڕاستیدا کێشه‌ی نێوان لایه‌نه‌کان له عێراق و له وڵاتانی دیکه و هه‌ر وه‌کوو له ئه‌فغانستانیش بینیمان که نه‌یانتوانی چاره‌سه‌ری بکه‌ن و جارێکی دیکه تاڵه‌بانیان گه‌ڕانده‌وه، بۆیه خۆیان دوورکه‌نه‌وه له‌و باروودۆخه ناچارن که به‌رپرسانی وڵاتانی ناوچه‌که وه‌کوو عه‌ڕه‌بستانی سعوودی، ئێران و ته‌نانه‌ت ده‌توانم بڵێیم عێراقیش و هه‌روه‌ها وڵاتانی دیکه‌ش له که‌نداو بۆیان بکرێت هه‌وڵ ده‌ده‌ن له‌‌و چوارچێوه‌یه‌دا کێشه‌کانیان چاره‌سه‌ر بکه‌ن. بۆیه من به‌ به‌رنامه‌یه‌کی ستڕاتیجی و هه‌روه‌ها به به‌رنامه‌یه‌کی داڕێژڕاو بۆ ئایینده‌ی ده‌یبینم که کاری له‌سه‌ر بکڕێت.

ته‌له‌ڤیزیۆنی کوردسات: ئه‌و ئایینده‌‌ و ستڕاتیجه‌ی که جه‌نابت باسی لێوه‌ ده‌که‌ی و هه‌روه‌ها بۆخۆشیان باسیان لێوه‌ کردووه، عێراق له کوێیدا ده‌بێت، ده‌زانین که عێراق یه‌کێکه له‌و وڵاتانه‌ی هه‌م له ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست و هه‌م له ڕۆژئاوا چاوێکی زۆری له‌سه‌ره و ئێران و هه‌ژمونی ئێرانیش له‌م ناوچه‌یه زۆر به ڕوونی ده‌رده‌که‌وێت و عێراق له کوێی موعادله سیاسییه‌که‌دا له داهاتوودا ده‌بێت؟ 

نازم دەباغ: من پێموایه ئه‌گه‌ر عێراق ببێته ئه‌و عێراقه تازه‌یه‌ی که هه‌موو چاومان لێیه‌تی و هه‌موومان بیری لێده‌که‌ینه‌وه، عێراقێکی یه‌کگرتووی یه‌کپارچه‌یه‌ له چوارچێوه‌ی ئه‌و ده‌ستووره‌ی که مافی هه‌موو لایه‌نه‌کان دابین ده‌کات، ده‌توانێت به‌شێکی ئه‌ساسی بێت له‌و موعادله‌ سیاسیه‌ی که ئه‌م وڵاتانه ده‌یانه‌وێت دایبڕێژن، من خۆم وایده‌بینم ئه‌نانه‌ت ئه‌و باروودۆخه‌ی که ئێستاکه له عێراقیش هه‌یه پێده‌چێت که جۆرێک له بیروبۆچوونی لێک نزیک له نێوان ئه‌مه‌ریکا و وڵاتانی دیکه‌ش هه‌بێت له‌سه‌ر باروودۆخی عێراق و ناوچه‌که‌. بۆیه ئه‌گه‌ر سه‌رنج بده‌ین ئێستاکه که‌متر له نێو عێراقه‌وه هه‌ندێک په‌لاماردان و هێرش هه‌یه بۆ سه‌ر یه‌کتر و که‌متر بۆته‌وه و کۆماری ئیسلامی ئێرانیش هه‌موومان ده‌زانین به پێی ئه‌و ڕۆله‌ و دۆستایه‌تی و هاوپه‌یمانانه‌ی که بوویه‌تی له‌گه‌ڵ زۆربه‌ی زۆری لایه‌نه‌کانی عێراقی توانیوییه‌تی نه‌خشی خۆی تێدا ببینێت. عێراق هه‌م ده‌توانێت به‌شێک بێت له چاره‌سه‌ر و هه‌م ده‌شتوانێت خوانه‌خواسته به‌‌‌شێک بێت له تێکدانیش.

ته‌له‌ڤیزیۆنی کوردسات: له دوای ئه‌م نزیک بوونه‌وه‌یه ئێستا کێی ڕێبه‌ری وڵاتانی که‌نداوه؟ سعوودیه به ڕابه‌ڕه‌که ماوه‌ته‌وه؟ یا ئێران هێشتا له نێوان ململانێک ‌دایه بۆ به‌ده‌ستهێنانی ڕابه‌رایه‌تی؟

نازم دەباغ: من پێموایه دوای کۆمه‌ڵێک گۆڕانکاری که له تورکیاش ڕوویدا که له کاتی خۆیدا "ئه‌حمه‌د داوودئۆغڵوو" وه‌کوو وه‌زیری ده‌ره‌وه به‌رنامه‌یه‌کی هه‌بوو به ته‌ئیدی عه‌ڕه‌بستانی سعوودیه‌ش که له‌م به‌رنامه‌یه پاشه‌کشێیان کرد، ئێستا ده‌کرێت له وڵاتانی عه‌ڕه‌‌‌بی سوننه حیساب بکه‌ین که عه‌ڕه‌بستانی سعوودیه‌ ده‌توانێت سه‌رکرده‌ و ڕابه‌ر بێت بۆ پێشه‌وایی کردنی به‌رنامه‌ی سیاسی و له هه‌مان کاتیشدا دینی ئیسلام له دوو مه‌زهه‌بی سوننه و شیعه پێکهاتووه، لێره‌ش ئێران ڕۆڵی خۆی ده‌بینێت له‌سه‌ر ئه‌و شیعانه‌ی که له ناوچه‌که‌دا ده‌ژین. که‌واته لێره له هه‌موو کاتێک زیاتر نزیکی له نێوان عه‌ڕه‌بستانی سعوودیه‌ و کۆماری ئیسلامی ئێران هه‌یه بۆ ئه‌وه‌ی ئیزن نه‌ده‌ن که ئه‌و لایه‌نه سیاسیانه‌ی که سوننه‌ن یا شیعه‌ن به خواستی خۆیان بکه‌ونه ناو گه‌وره‌ کردنی کێشه‌کان. من وای ده‌بینم ئێستا له عێراقیش ئه‌وه‌نده‌ی عه‌ڕه‌بستانی سعوودی خه‌ریکه له شیعه نزیک ده‌بێته‌وه به‌رانبه‌ر به هاوتایی کردن له‌و نزیکییه‌ی که له‌گه‌ڵ سوننه هه‌یه‌تی.

ته‌له‌ڤیزیۆنی کوردسات: یانی موعادله‌که هه‌ر ئه‌وه ‌نییه که سعوودیه و ئێران له گۆڕه‌پانه سیاسییه‌که‌دا و له ناو ده‌زگاکانی ڕاگه‌یاندندا ده‌بیندرێن، ده‌زانین له پشتی ئه‌مانیشه‌وه و له‌سه‌ر ئاسته فراوانه‌که‌یدا وڵاتانی چین و ئه‌مه‌ریکاش ده‌بینین، کام له‌م دوو وڵاته ڕۆڵی سه‌ره‌کیان هه‌بووه له نزیکبوونه‌وه‌ی ئێران و سعوودیه؟

نازم دەباغ: من پێموایه ئه‌و وڵاته‌ی که به هاوکاری عه‌ڕه‌بستانی سعوودیه‌ و ئێران هاته‌وه ناو ناوچه‌که له دوای ئه‌مه‌ریکا و وڵاتانی ئه‌ورووپا، وڵاتی چینه. بۆیه چین ڕۆڵێکی گرینگی بینی و ئه‌و ڕۆڵه‌ش ده‌پارێزێت و ئه‌و ئه‌نجامه‌ش ده‌پارێزێت که له ناوچه‌که‌دا بووه. به‌ڵام دیسان له بیرمان نه‌چێت ئه‌گه‌ر جۆرێک له هاوسه‌نگی له تێکه‌ڵوبوون له‌گه‌‌ڵ سیاسه‌تی ئه‌مه‌ریکا نه‌یه‌ته کایه‌وه، خۆشیان ده‌زانن ئه‌مه‌ریکا له پێناو به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی خۆی کێشه‌ی دیکه دروست ده‌کات. من له بیرمه له کاتی خۆی "نووری مالکی" له دوایین خول که سه‌رۆکی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران بوو، دروشمێکیان هێنا کایه‌وه که ده‌بێت هه‌ر چی زووه ئه‌مه‌ریکا له عێراق بچێته ده‌ره‌وه، ئه‌وه‌بوو که له عێراق چووه ده‌ره‌وه به‌ڵام له‌و کاته‌دا ئه‌من چه‌ندین چاوپێکه‌وتنم هه‌یه و ئاماژه‌ی پێکرد که ئه‌مه‌ریکا له ڕابردوودا ده‌ناسین به‌ڵام له ئێستا و بۆ داهاتووش کارێک ده‌کات که عێراق به سپاسه‌وه داوای گه‌ڕانه‌وه‌ی ئه‌مه‌ریکا بکات. له‌و کاته‌ی که داعشیان دروست کرد، ئه‌مه‌ریکا گه‌ڕاوه‌ بۆ عێراق و ئێستاکه‌ش که گه‌ڕاوه‌ته‌وه ئاسان نییه به بێی دابین کردنی به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی خۆی له ناوچه‌که‌ بچێته ده‌ره‌وه.

ته‌له‌ڤیزیۆنی کوردسات: دیاره به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی ئه‌و ناوچه‌یه و هه‌ر وڵاتێکی دیکه‌ش که له‌م ناوچه‌یه هه‌ژموونی هه‌یه، هه‌رێمی کوردستانی لێی به‌ده‌ر نییه، ڕوونتر ده‌مه‌وێت بزانم هه‌رێمی کوردستان له کوێی ئه‌و‌ موعادله سیاسییه و ئه‌م نزیک بوونه‌وه‌ی نێوان  سعوودیه و ئێران و وڵاتانی که‌‌‌نداو و هه‌روه‌ها تورکیا ده‌بێت و ئه‌و‌ نزیک بوونه‌وه‌یه چ کاریگه‌رییه‌کی چ به سوود و چ به زیانی بۆ خاکی هه‌رێم ده‌بێت؟

نازم دەباغ: ئومێد ده‌که‌م هه‌رێمی کوردستان بتوانێت ڕۆڵی خۆی ببینێت و ئه‌ویش به یه‌کڕیزیی خۆی و به یه‌ک سیاسه‌تی و هه‌روه‌ها به‌ یه‌ک وتاریی سیاسی ده‌بێت له به‌غدا ئاماده بێت. واته له ناو چوارچێوه‌ی ده‌ستوور و هه‌روه‌ها سیاسه‌تی عێراقی ئه‌گه‌ر به‌شدار بێت ده‌توانێت ڕۆڵ ببینێت. 

ته‌له‌ڤیزیۆنی کوردسات: پرسی وزه زۆر گرینگه و ئێران سووره له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی به‌رده‌وام بێت له درێژه پێدان و به‌رهه‌مهێنانی یۆرانیۆم و پرسی وزه‌ی ناڤۆکی. یانی ده‌شێت له ناو گفتووگۆکاندا ئێران شوێنی ئه‌م بابه‌ته‌ی کردبێته‌وه؟

نازم دەباغ: زۆر به ئاسانی ڕێکده‌که‌ون، هۆکاره‌که‌ی چییه؟ هۆکاره‌که‌ی هه‌موو ئه‌و به‌رنامه و ئیشانه‌یه که له پێشه‌وه کێشه‌یان له‌سه‌ری هه‌بووه، واته ڕێککه‌وتنێکی پێشه‌کی هه‌یه بۆ ئه‌وه که بتوانن لێک نزیک ببنه‌وه. هه‌ر ئه‌و‌ بابه‌تانه‌ی که باستان کرد له ناوچه‌که‌دا ئه‌وه‌ی که په‌یوه‌ندیی به ئاسایشه‌وه هه‌یه، وزه‌ی ناڤۆکی بێت و بابه‌تی دیکه بێت و ته‌نانه‌ت ئه‌و گرووپانه‌ی که له ناوچه‌که‌دا کێشه بۆ وڵاته‌کانی ده‌ورووبه‌ر دروست ده‌که‌ن، یا له وڵاتانی ده‌ورووبه‌ر بۆ وڵاتانی دیکه کێشه دروست ده‌که‌ن، پێموایه هه‌موو ئه‌و بابه‌تانه باسیان لێکرابێت و ئه‌و بابه‌تانه‌ش یه‌کێکن له‌و بابه‌تانه‌ی که ڕێکه‌وتنی له‌سه‌ر ده‌کرێت. بۆیه گوتم ئومێد ده‌که‌م کورد هه‌ر وه‌کوو هه‌موومان ده‌زانین یه‌ک کێشه‌یه‌ له‌و کێشانه‌ی که له ناوچه‌که بۆ وڵاتانی تورکیا، سووریا، ئێران و عێراق بوونی هه‌یه. واته ئه‌و هاوبه‌شییه‌ی که کورد له‌گه‌ل ئه‌و ٤ وڵاته هه‌یه‌تی ئه‌گه‌ر کورد له عێراقدا پا‌به‌ندیی ده‌ستووری هه‌میشه‌یی عێراق نه‌بێت و خۆی له‌و به‌رنامه‌یه سیاسیی و ئیستراتیژییه‌دا نه‌بینێته‌وه که له عێراق پیاده ده‌کرێت، ئه‌ویش به یه‌کڕیزی گه‌لی کورد واته به یه‌ک وتاری سیاسیی له بهغدا به‌شدار نه‌بن، ئیمکانی زۆر شت هه‌یه تێده‌په‌ڕێت دوایی له ده‌زگاکانی ڕاگه‌یاندندا پێی بزانین.

ته‌له‌ڤیزیۆنی کوردسات: وه‌کوو چی؟ که خه‌ڵک نه‌یزانێت؟ یانی چاوه‌ڕێی ده‌کرێت ئه‌گه‌ر هه‌رێمی کوردستان به ده‌ستووری عێراقه‌وه پابه‌ند نه‌بێت، چی ڕووده‌دات؟ 

نازم دەباغ: ئێستا ئێمه کێشه‌ی نه‌وتمان هه‌یه، کێشه‌ی لایه‌نه سیاسییه‌کانمان له ئێران و عێراق و له‌م ناوچه‌یه‌دا هه‌یه، کێشه‌ی ئه‌منی و ئاسایشمان هه‌یه که زۆر ئاشکرایه له‌م دواییه‌دا که باس له کێشه‌ی ئه‌من و ئاسایشی ناوخۆ ‌کرا، سه‌یر ده‌که‌ی شاندی حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان هاتنه چوارچێوه‌ی شاندی ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی عێراقی بۆ وتووێژ کردن، واته تۆ ده‌بێت خۆت له‌وێدا ببینیته‌وه به سه‌نگی سیاسی و هێز و توانایی خۆت که له یه‌کڕیزی هێز و لایه‌نه‌کاندایه ده‌بێت به‌شدار بێت و ئه‌گه‌ر به‌شدار نه‌بووی سیاسه‌تی دیفاعی عێراق ده‌توانێت ڕێکه‌وتنه‌کانی له چوارچێوه‌ی ده‌ستووردا پیاده‌ی بکات جا چ له‌گه‌ڵ ئێران بێت، چ له‌گه‌ڵ تورکیا و چ له‌گه‌ڵ عه‌ڕه‌بستانی سعوودیا و ته‌نانه‌ت له‌گه‌ڵ وڵاتانی دیکه‌ش بێت.

پێنج شەممە, 13 نیسان 2023

نازم دەباغ نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران دەڵێت هۆکاری داخستنی ئاسمانی تورکیا بەڕووی گەشتە ئاسمانییەکانی سلێمانی و دواتریش هێرشی درۆن (فڕۆکەی بێفڕۆکەوان) بۆ سەر فڕۆکەخانەی سلێمانی بەهۆی هەڵوێستە "نەتەوەییەکانی" یەکێتیە بۆ پرسی کورد لە وڵاتانی ناوچەکە و دەڵێت واباشترە حزبەکە "لەمەودوا زیاتر بیر لەبەرژەوندی هەرێمی کوردستان" بکاتەوە.

نازم دەباغ کە کادیری پێشکەوتووی یەکێتیە بە دەنگی ئەمەریکای ڕاگەیاند، "یه‌كێتی باجی هه‌وڵ و كۆششه‌ نه‌ته‌وه‌ییه‌كانی ده‌دات؛ زه‌مانێک تاوانباركراین كه‌ پشتیوانی دیموكراتین، وە زه‌مانێک تاوانباركراین كه‌ پشتیوانی په‌كه‌كه و پارتی سۆشیالستی كوردستانی توركیا و ئاڵای ڕزگارین. به‌ڵام ده‌بێت هه‌وڵ بدرێت لەمەودوا زیاتر بیر لەبەرژەوندی هەرێمی کوردستان بکەینەوە. ده‌بێت یەکێتی هه‌وڵبدات باجه‌كانی كه‌م بكاته‌وه‌ له‌پێناو پاراستنی ئه‌م ئه‌زموونه‌ی هه‌رێمی كوردستان."

لە ڕۆژی 3ی مانگی چواردا تورکیا گەشتەکانی لەگەڵ فڕۆکەخانەی سلێمانی ڕاگرت و بەرپرسانی ئەو وڵاتە ڕایانگەیاند ڕێوشوێنەکان ڕەنگە تا مانگی 7 بەردەوام بن "بەهۆی زیادبوونی چالاکییەکانی پەکەکە" لە سلێمانی.

بەرپرسانی ناوچەکە بە توندی ئەو تۆمەتانەی تورکیا سەبارەت بە هەبوونی هێزی پەکەکە ڕەتدەکەنەوە و دەڵێن ئەو ڕێوشوێنانە و هێرشە درۆنیەکەی 7ی مانگ پەیوەندیان هەیە بە پڕوپاگەندەی هەڵبژاردنەکان لە تورکیا.

لە هێرشەکەی سەر فڕۆکەخانەی سلێمانیدا کاروانێکی هەسەدە (هێزەکانی سوریای دیموکراتیک) بە سەرۆکایەتی مەزلوم عەبدی و بە یاوەری چەند کارمەندێکی سەربازی ئەمەریکا کرابوونە ئامانج.

نازم دەباغ یەکەم کادیری یەکێتی نییە لەسەر چۆنیەتی هەڵسوکەوتی یەکێتی بەرامبەر بە حزبە کوردیەکانی دەرەوەی هەرێمی کوردستان هەڵوێستی دەربڕیوە. ڕۆژی 6ی مانگیش بەهرۆز گەڵاڵی بەرپرسی پێشووی نوسینگه‌ی یه‌کێتی نیشتمانی کوردستان له‌ تورکیا ڕەخنەی لە مامەڵەی یەکێتی گرت لەگەڵ حزبە کوردیەکانی "پارچەکانی تری" کوردستان و ڕایگەیاند، " ناکرێت ئاگات له‌ وڵاتانی ده‌وروبه‌ر و به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانیان نه‌بێت. ده‌بێت کێشه‌کان به‌ گفتووگۆ له‌گه‌ڵ تورکیا چاره‌سه‌ر بکرێن."

هەوڵەکانی ئێران

دوێنێ چوارشەممە ڕۆژنامەی ئەل عەرەب بڵاویکردەوە گوایە كۆماری ئیسلامی ئێران هەوڵی نێوەندگیری دەدات و لە ڕێگەی عێراقەوە دەیەوێت کێشەکانی نێوان تورکیا و "حزبەکەی تاڵەبانی" چارەسەر بکات.

لەم بارەیەوە، نازم دەباغ ڕایگەیاند زانیاری نییه‌ لەسەر ئەوەی کە ئێران هەوڵێکی وەهای دابێتبەڵام وتی ئێران به‌لایه‌وه‌ گرنگه‌ هه‌رێمی كوردستان كێشه‌ی تێدا نه‌بێت و ئاسایش و سه‌قامگیری زیاتر هه‌بێت لە ناوچەکەدا.

نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران ڕایگەیاند، "به‌دڵنیاییه‌وه‌ بە هۆی جوگرافیای سیاسی ناوچه‌كه‌ گرنگه‌ كه‌ په‌یوه‌ندییه‌كانمان له‌گه‌ڵ توركیا و ئێران و عێراقیشدا باشبێت به ڕەچاوکردنی بەرژەوەندی گەلانی کوردستان...پێموایه‌ ئێرانیش به‌رژه‌وه‌ندی له‌ ئارامی ناوچه‌كه‌دایه،‌ له‌كاتێكدا سلێمانی نزیكه‌ی 400 كیلۆمه‌تر سنوری هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ كۆماری ئیسلامی ئێراندا."

ئەو هۆشداریدا لە تێکچوونی ئاسایشی ناوچه‌كه‌ بە هۆی ئاڵۆزیەکانی ئەم دواییە و ڕێوشوێنەکانی تورکیا به‌ "به‌هانه‌ی" سەردانەکەی مه‌زڵوم عەبدی بۆ سلێمانی.

نازم دەباغ دەڵێت، "به‌دڵنیاییه‌وه‌ ئه‌و به‌هانه‌یه‌ی بۆ سلێمانی هه‌یه‌ له‌شوێنه‌كانی تریش هەیە، ئه‌گه‌ر بیانه‌وێت كاری پێبكەن."

هێرشەکەی هەینی ڕابردوو بۆ سەر فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی سلێمانی کاردانەوەی توندی لێکەوتەوە. بەرپرسانی یەکێتی و سەرۆک کۆماری عێراق تورکیایان بە ئەنجامدەری ئەو بۆمبارانە تۆمەتبار کرد، هەرچەندە تورکیا تا ئێستا بە ڕەسمی بەرپرسیارێتی خۆی دەرنەبڕیوە. 

لایەنگیری وڵاتانی دراوسێ

دوای ڕووداوەکەش بەشێک لە سەرکردە و لایەنگرانی یەکێتی و پارتی کەوتنە هێرشکردنە سەر یەکتر و تاوانبارکردنی یەکتر بە هاوکاریکردن لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ. بەشێک لە چاودێران و حزبە ڕکابەرەکانی یەکێتی، ئەو حزبەیان بەوە تۆمەتبار کرد کە بەتەواوی چۆتە ژێر ڕکێفی ئێرانەوە.

نوێنەری حکومەتی هەرێم ئەو تۆمەتانە ڕەتکردەوە و وتی، "من واینابینم، ئه‌گه‌ر وابێت ئه‌و قسه‌یه‌ بۆ سنوری پارتیش ڕاسته. ئه‌مه‌ مانای ئه‌وه‌ نییه‌ ئه‌و لایه‌نه‌ خۆی ساغ كردببێته‌وه‌ بۆ توركیا و ئه‌م لایه‌نه‌ش بۆ ئێران."

دەباغ دەشڵێت " ئه‌گه‌ر خۆساغ كردنه‌وه‌ هه‌بووایه‌ بۆ سه‌ر ئێران من پێموایه‌ پێویستی نه‌ده‌كرد كاک قوباد بچێته‌ توركیا. هه‌رێمی كوردستان به‌هۆی ئه‌و جوگرافیایه‌ی كه‌ هه‌یه‌تی ناتوانێت ده‌ستبه‌رداری مه‌رزێک له‌ مه‌رزه‌كانی خۆی بێت...له‌ زه‌مانی جه‌نابی مام جه‌لال و له‌ ئێستاشدا هه‌میشه‌ یه‌كێتی په‌یوه‌ندی باشی هه‌بووه‌ له‌گه‌ڵ توركیا و له‌گه‌ڵ ئێران. له‌به‌رئه‌وه‌ی یه‌كێتی 400 كیلۆمه‌تر مه‌رزی له‌گه‌ڵ ئێران هه‌یه‌، ناتوانێت ده‌ستی لێهه‌ڵبگرێت."

سەبارەت بە ئەگەری ئەوەی ئێران بە هۆی هێرشەکەی سەر فڕۆکەخانەی سلێمانی هەڵوێست بەرامبەر بە تورکیا وربگرێت، نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران ڕەتیکردەوە، تورکیا و ئێران پەیوەندییەکانیان لەسەر کورد تێکبدەن.

لەو ڕووەوە نازم دەباغ وتی" من واینابینم ئێران و توركیا له‌سه‌ر كورد عاجز بن. میدیاكانی ئێرانیش وه‌كو ھەموو ڕووداوێک باسی ئه‌و ڕووداوه‌ش ده‌كه‌ن كه‌ له‌ ناوچه‌كه‌ ڕوویداوه‌. ئه‌م ڕووداوه‌ زیاتر له‌چوارچێوه‌ی زۆنی یه‌كێتی نیشتیمانی كوردستان قسه‌ی له‌سه‌ردەکرێت."

 

https://www.dengiamerika.com/a/7049363.html

دوایین هەواڵ

راپۆڕتەکانی پڕ بینەر

حالت های رنگی