ناظم دباغ نماینده حکومت اقلیم کردستان در ایران در گفتگو با ایسکانیوز براین باور است تا پس از برگزاری انتخابات اردیبهشت ماه عراق تحول چندانی در روابط و مناسبات بغداد و اربیل ایجاد نخواهد شد اما از هم اکنون امیدواری های بسیاری برای حصول توافق در میان در طرف ایجاد شده است اگرچه مسائلی همچون تضعیف جایگاه کردها در پارلمان آتی و همچنین اختلافات داخلی آنان حضور قدرتمندانه کردها در بغداد را تهدید می کند.
* پس از تعلیق نتایج رفراندوم اقلیم کردستان امیدهایی برای ایجاد نوعی تفاهم مشترک و توافق میان بغداد و اربیل ایجاد شد اما پس از تصویب اولیه بودجه عراق در پارلمان سهم کردها از 17 درصد به 67/12 کاهش یافت این نیز باعث بروز دوباره تنش ها در میان دو طرف شد، آیا احتمال دارد بودجه دوباره تنش در میان بغداد و اربیل را افزایش دهد و گفتگوها و تفاهم های میان دو طرف در چند ماه گذشته را به مخاطره بیندازد؟
در ابتدا باید این را بگویم رفراندوم اقلیم کردستان واکنشی در قبال سیاست های بغداد بود. بغداد و حکام حاکم بر آن در طول سال های پس از 2003 به طور مکرر حقوق کردها را نادیده گرفتند و این نیز باعث انتخاب مسیری جدید توسط کردها شد. اما پس از برگزاری رفراندوم آنچنان که اشاره کردید فضایی برای گفتگو و تفاهم ایجاد شد اما متاسفانه تصویب بودجه عراق ضربه بزرگی دیگری به فرآیند نزدیک شدن دو طرف وارد کرد و به نظر می رسد موضوع بودجه و کش و قوس های ناشی از آن تا پس از انتخابات نیز ادامه خواهد داشت. اگرچه اکنون خبرها و گزارش های متعددی مبنی بر ارسال بودجه اقلیم کردستان توسط بغداد به گوش می رسد اما براین باور هستم حتی در صورت ارسال دوباره بودجه موضوع و مسائل اقتصادی در میان اربیل و بغداد به راحتی حل و فصل نخواهند شد. این مساله به واسطه برگزاری انتخابات در ماه می یا اردیبهشت نیز بسیار پیچیده تر شده است و برخی از گروه ها در بغداد می خواهند از کارت فشارهای خود علیه اربیل استفاده کرده و از این امر برای کسب آرا بیشتر در انتخابات استفاده کنند. اما پس از انتخابات و معلوم شدن میزان قدرت و نفوذ مردمی هر یک از گروه و همچنین فرآیند تشکیل حکومت جدید فضای بسیار مطلوب و مساعدی برای هر دو طرف در جهت حل و فصل مشکلات فی مابین ایجاد خواهد شد.
* اما بسیاری از کارشناسان و ناظران مسائل عراق براین باور هستند انتخابات آتی نیز نخواهد توانست مسائل و معظلات اربیل و بغداد را حل کند و همچنان این بحران ها تداوم خواهند داشت، آیا با این برداشت بدبینانه موافق هستید؟
این دیدگاه بخشی از واقعیت ها را بازتاب و پوشش می دهد به باور من نیز پس از انتخابات بخشی از معظلات تاریخی در میان اربیل و بغداد همچنان لاینحل باقی خواهند ماند اما با این وجود بخش بزرگ دیگری از مشکلات پایان خواهند یافت. اکنون گروه های سیاسی موجود در بغداد از این واهمه دارند که با اقلیم کردستان توافقاتی را انجام دهند زیرا این باعث کاهش آرا آنان خواهد شد اما پس از انتخابات این فشارها نیز کاهش خواهند یافت زمینه برای توافقی جامع تر فراهم خواهد شد.
* اما علاوه براین برداشت بدبینانه نظرسنجی ها حاکی از کاهش شدید آرا کردها خواهد داشت، به ویژه در مناطق ماده 140 قانون اساسی عراق همچون کرکوک، در زمانی که آرا شما کاهش یابد برای نمونه اکنون شما بیش از 60 کرسی در پارلمان عراق دارید این رقم به کمتر از 50 کرسی برسد آیا دولت مرکزی آماده خواهد بود با کردهای تضعیف شده وارد معامله و امضای توافق و تفاهم نامه شود؟
این مشکل بسیار جدی خواهد بود. طبیعی است که آرا ما در این مناطق کاهش خواهد یافت. در مورد میزان آن نمی توانم با قاطعیت سخن بگویم اما بدون شک آرا کردها به ویژه در کرکوک کاهش چشمگیری پیدا خواهد کرد. اما کاهش آرا و کرسی های پارلمانی عراق هیچ گاه به معنی نادیده انگاشتن حق و حقوق اقلیم کردستان نخواهد بود. حقوق اربیل مبتنی بر قانون اساسی عراق و ما نیز چیزی جز اجرای این قانون را خواستار نیستیم. ما در تلاش هستیم براساس قانون اساسی موجود حق و حقوق خود را تحقق بخشیم و امیدوار هستیم این مساله نیز در بغداد با استقبال مواجه شود و حق و حقوق کردها را به تعداد کرسی های مجلس در این انتخابات محدود نسازند.
* اما اقلیم کردستان ضمن کاهش آرا و تعداد کرسی ها با مشکل تشتت و اختلافات داخلی گسترده نیز روبرو است، آیا این مساله نیز ضریب موفقیت مذاکرات آتی را تضعیف نخواهد کرد؟
پس از سال 2003 هیچ گاه کردها به این میزان در داخل دچار تشتت و اختلاف نبوده اند اما من این اختلافات سیاسی را طبیعی می دانم. این اختلافات درمورد حق و حقوق کردها نیست این اختلافات درمورد مکانیسم تحقق این حقوق است. بله اگر ما در مورد حق و حقوق خود اختلاف داشتیم در آن موقع وضعیت بسیار مخاطره آمیزی داشتیم اما گروه های سیاسی اکنون تنها درمورد مسائل جزئی تعامل با بغداد با همدیگر اختلاف دارند. و حتی این احتمال نیز وجود دارد پس از پایان انتخابات پارلمان عراق و کاهش فضای رقابت ها کردها با همدیگر یک فراکسیون بزرگ تشکیل دهند و همچون برخی از ادوار گذشته به صورت متحد برای تحقق اهدافشان تلاش کنند.
* کرکوک همواره نقطه اصلی اختلافات دو طرف بوده است با این اوصاف آینده کرکوک را چگونه پیش بینی می کنید؟
ما خواستار حل تمامی مسائل فی مابین از طریق قانون اساسی عراق هستیم. براساس قانون اساسی عراق و ماده 140 آن مکانیسم حل مساله کرکوک به طور واضح بیان شده است ما فشارهای خود را برای تطبیق و اجراسازی این ماده را افزایش خواهیم داد اگرچه موضوع کرکوک موضوعی حتی منطقه ای و فرامنطقه ای نیز هست. یعنی نقش بازیگران و تحولات منطقه ای و فرامنطقه ای نیز در آن موثر است. اما به طور کلی حتی در صورت کاهش کردها در کرکوک ما بر اجرای ماده 140 تاکید می کنیم و در مذاکرات آتی نیز قطعا کرکوک وزن و جایگاه مهمی خواهد داشت.