«ناظم دباغ» نماینده حکومت اقلیم کردستان در ایران در گفت‌وگو با سایت کردانه گفت: زمانی صدای شلیک و توپ تأثیرات خود را داشت؛ اما امروزه فعالیت سیاسی و دیپلماسی و فرهنگی تأثیرات بیشتری دارد.

کوردانه: شرایط کنونی ایران و کردستان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

دباغ: شرایط کنونی ایران و اقلیم کوردستان همچون گذشته است و به نظرم هر دو طرف در سطح بالاتری ارتباط  خود را توسعه داده و مستحکمتر نمایند. البته  این اتفاقات اخیر نوعی نگرانی را در پی داشت که خوشبختانه هردو طرف تلاش کردند تا این وضعیت با تشکیل هیئتی مشترک و ایجاد راه حلی از طریق گفتگو؛ وضعیت را به  حالت عادی بر گردانند.

کوردانه: به نظر شما چه تحولی در روژهه‌لات روی داده است که حدکا به عملیات نظامی روی آورده است؟

دباغ: براساس آنچه رسانه‌ها براساس طرز تفکری که از سوی جریانهای سیاسی این بخش از کوردستان مورد مطالعه قرار داده‌اند را مورد بررسی قرار دهیم. همچون نظر شخصی براین نظرم در چنین شرایطی مبارزه مسلحانه مشکل و تا حدودی سخت است و مشکلاتی را برای اقلیم کوردستان ایجاد خواهد کرد. اگر به آن توافقی که در بین حکومت اقلیم کوردستان و جریانهای سیاسی و اقلیم کورستان با جمهوری اسلامی ایران وجود دارد باید بدان پایبند باشیم.

کوردانه: خیلی از تحلیلگران سیاسی معتقد هستند که احزاب روژهه‌لات کوردستان در حال وارد شدن به جنگ نیابتی منطقه شده‌اند و در جبهه سنی وارد شده‌اند، نظر شما در این رابطه چیست؟

دباغ: به نظرم منطقه بحرانی است و کورد باید هوشیار باشد که وارد جنگ فرقه‌ای - مذهبی و ملیتی نشود. در مورد تمامی موضوعات بحث می‌شود چه آنانی که بخواهند با کورد خصومت یا دوستی کنند. مهم آنست که کورد وارد جنگی نیابتی نشود که نتیجه‌اش ندامت در پی خواهد داشت.

کوردانه: با توجه به عملیاتهای حدکا در عمق خاک روژهه‌لات، آن عملیاتها را از لحاظ  نظامی و سیاسی بر مردم روژهه‌لات، رژیم و احزاب روژهه‌لات چگونه تأثیری دارد؟

دباغ: در این مورد بحث کردیم که درست است بعضی فعالیتهای مسلحانه بازتاب رسانه‌ای در پی دارد. ولی بیشتر مواقع، بدلیل شهادت و ویرانی زیان بیشتری بدنبال خواهد داشت. اینهم به نوع ایده جریانهای مرتبط با آن برمی‌گردد.

کوردانه: تا آنجا که ما اطلاع داریم بیشتر تیم‌های حدکا که در چند هفته گذشته وارد روژهه‌لات شده اند و یکی از تیم های پژاک در کمین نیروهای ایران جان باخته‌اند؟ اشکال کار در چه بوده است؟

دباغ: مشخص است بودن نیروی مسلح و مقر و وجود سپاهیان ایران در منطقه، وقتی که رویارویی با همدیگر داشته باشند، تیراندازی و جنگ و درگیری پیش خواهد آمد و کشتار و آتش سوزی و ویرانی را در پی خواهد داشت.

کوردانه: با توجه به این که نیروهای ایران به صورت کامل، مسلح هستند آیا با مبارزه مسلحانه هنوز می توان کاری از پیش برد؟

دباغ: در این مورد سخن گفتم؛ خودم نیز همچون شخصی که عمری را در مبارزه شهر و کوهستان و مبارزه مسلحانه مشارکت داشته‌ام، از 31 آگوست سال 1996 دیگر اعتقادی به چنین رویه ای از مبارزه ندارم. زیرا لازمه مبارزه مسلحانه، باید شرایط مختص به خود را دارا باشد و جغرافیای ویژه خود را دارد.

بهترین شیوه مبارزه در چنین شرایطی، مبارزه سیاسی و دیپلماسی و روایی دادن به حقوق بشر است. تا کنون در تاریخ، هیچکدام از رژیمها اگر فرصتی یا دستی خارجی نبوده که توانای آنرا داشته باشند آنرا سرنگون نمایند، مبارزه مسلحانه موفق نبوده است.

کوردانه: وضعیت  احزاب روژهه‌لات کردستان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

دباغ: این پرسش باید با احزاب شرق کوردستان مطرح شود و مطمئنم هر کدام از اعضاء و هواداران خود بحث خواهند کرد.

کوردانه: حدکا بصورت رسمی نمی‌گوید حاضر است با تمام توان در مقابل ایران جنگ مسلحانه نماید و می‌گوید ما نیروی مسلح برای تبلغ می‌فرستیم. این شیوه برخورد رسانه‌ای حدکا به خاطر چیست؟

دباغ: محرز آنکه اگر حدکا به توافقی که با حکومت اقلیم کوردستان برگردد، باید این چنین باشد که فعالیت مبارزه مسلحانه نکند و فعالیتهایش در مقرهایی که در اقلیم کوردستان که بدانها اجازه داده شده است که در آنهاتنها فعالیت سیاسی و اجتماعی خود را به شیوه‌ای آرام  و با امنیت بعمل رسانند و زندگی خود را در کوردستان بگذرانند.

کوردانه: هیچ خبر گزاری داخلی و خارجی و حتی میدیا شما در رابطه با اعتصاب روژهه‌لات کوردستان در رابطه با سالروز ترور قاسملو خبری که مسئولین حدکا پخش نمودند و گفتند استقبال عالی بوده پخش نکردند، آیا استقبالی گسترده در روژهه‌لات در این رابطه بوده است یا فقط جنگ تبلغاتی است بین رژیم و حدکا؟

دباغ: از لحاظ رسانه‌ای و مناسبتهای سیاسی در داخل اقلیم کوردستان با این ارتباط دارد که جریانهای سیاسی اقلیم کوردستان در چارچوب منافع کلی اقلیم کوردستان فعالیت نمایند.

کوردانه: بعضی از جریانات سیاسی روژهه‌لات در جواب سوال پول گرفتن از کشورهای مختلف اسرائیل و عربستان و غیره جواب می‌دهند با ما تماس گرفته نشده و یا می‌گوید ما اگر شیطان پول بدهد می‌گیریم نظر شما در این باره چیست؟

دباغ: چنین موضوعی بدین برمی‌گردد که احزاب سیاسی با توجه به وضعیت معیشتی و بحرانی که در آن قرار گرفته‌اند، مطمئناً بدلیل مبارزه مسلحانه ناچار خواهند شد کمکهایی را درخواست کنند و این مقوله نیز از روی ناچاری است. برای همین، بار دیگر تأکید می‌کنم، مبارزه مسلحانه در چنین شرایطی بسیار سخت و شرط نیست که حتماً به اهداف خود برسد. زمانی صدای شلیک و توپ تأثیرات خود را داشت؛ اما امروزه فعالیت سیاسی و دیپلماسی و فرهنگی تأثیرات بیشتری دارد.

شورش شهباز ـ محمدرضا اسکندری