وتووێژەکان

وتووێژەکان (197)

دوو شەممە, 28 ئەیلول 2020

نازم دەباغ: ئەمریکا هەڕەشەکەى جێبەجێبکات قورسە هەرێم بێلایەن بمێنێتەوە

ناس کورد- // نازم دەباغ ڕایگەیاند، لەئەگەرى جێبەجێکردنى هەڕەشەکەى ئەمریکا بۆ داخستنى باڵیۆزخانەکەى لەبەغدا و مانەوەى کونسوڵگەرییەکەى لەهەولێر، مانەوەى هەرێم بە "بێلایەنى" قورسە، بۆیە پێویستە دەسەڵاتدارانى هەرێم هاوشان لەگەڵ دەسەڵاتدارانى بەغدا کاربکەن بۆ نەهێشتنى گرژییەکان.

ماوەى چەند رۆژێکە گرژییەکانى ئەمریکا و ئێران روویان لە هەڵشکانى زیاتر کردووە، بەهۆى هێرشەکانى گروپە چەکدارەکانى سەر بە ئێران بۆ سەر باڵیۆزخانەى ئەمریکا لەبەغدا، بەو هۆیەشەوە واشنتن هەڕەشەى داخستنى باڵیۆزخانەکەى کردووە ئەگەر عێراق کار بۆ راگرتنیان نەکات.

نازم دەباغ نوێنەرى حکومەتى هەرێمى کوردستان لە ئێران بە ناس کوردى ڕاگەیاند "هەرچەندە ئاستى گرژییەکانى ئەمریکا و ئێران لەعێراق روو لە هەڵکشانى زیاترە و ئەمریکا هەڕەشەى داخستنى باڵیۆزخانەکەى دەکات، بەڵام هەمیشە هەوڵ هەیە بۆ چارەسەر و گەیشتن بە رێککەوتن".

وتیشى "وادەردەکەوێت کە ئەمریکا جدى بێت لە هەڕەشەى داخستنى باڵیۆزخانەکەى، بەڵام پەیامە ئاڵوگۆڕکراوەکانى نێوان هەرسێ وڵاتى ئەمریکا و عێراق و ئێران، ئەوەشیان لێدەخوێنرێتەوە کە ئامادەن بگەن بەرێککەوتن بۆ نەهێشتنى گرژییەکان و دۆزینەوەى چارەسەر".

نازم دەباغ جەختیکردەوە ئەم دۆخە پێویستى بە بڕیارى ئازایانە هەیە بۆ نەهێشتنى گرژییەکان، بەتایبەت کە لەم جۆرە دۆخانەدا هەمیشە بازرگانانى شەڕ هەوڵى گرژکردنى زیاترى دۆخەکە دەدەن.

لەبارەى ئەگەرى داخستنى باڵیۆزخانەى ئەمریکا لەبەغدا و مانەوەى کونسوڵگەرییەکەى لە هەولێر، نازم دەباغ وتى "لەئەگەرێکى لەو شێوەیەدا رەنگە قورس بێت باس لە مانەوەى هەرێم بکرێت بە بێ لایەنى لەو ململانێیەدا لەچوارچێوەى جوگرافیایەکى سنورداردا، بۆیە پێویستە دەسەڵاتدارانى هەرێم هاوشان لەگەڵ دەسەڵاتدارانى عێراق کاربکەن بۆ ئەوەى ئەمریکا هەڕەشەکەى جێبەجێ نەکات".

https://nasnews.com/kurd/view.php?cat=16573

سێ شەممە, 22 ئەیلول 2020

نازم دەباغ: نوێنەری ڕێکخراوەی موجاهیدینی خەلق گوتی بە جیاتی کۆماری ئیسلامی لەگەڵ ئێمە ڕێکبکەون

دیدار نیووز ـ مێهدی ئەڵماسی: هاوکاری ئێران لەگەڵ دوو ڕێکخراوەی سەرەکی کوردستانی عێراق (پارتی دیموکرات و یەکێتی نیشتمانی)، مێژوویەکی دوورودرێژی هەیە و بۆ پێش شۆڕشی ئێران دەگەڕێتەوە. دوای شۆڕشیش ئەم هاوکارییە درێژەی هەبوو. دوای ڕووخانی ڕژێمی سەدام حسێن و بە فەرمی ناساندنی هەرێمی کوردستان لە یاسای بنەڕەتی عێراقدا، هاوکارییەکانی ئێران و هەرێمی کوردستانی عێراق چووە قۆناغێکی نوێوە و بە بوونی هەڵکێش و داکێشی زۆر، هەروا بەردەوام درێژەی بووە.

"نازم دەباغ" نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران، لە وتووێژ لەگەڵ پەیامنێری "دیدار" بە وردیی باسی دوایین باروودۆخی هەرێم و هاوکارییە ئابووریی، سیاسی و ئەمنییەکانی لەگەڵ ئێران کرد کە دەقی تەواویی چاوپێکەوتنەکە لە خوارەوە دەخوێننەوە:

یەکێک لە مەسەلە و کێشمەکێشەکانی بەردەوامی نێوان دەوڵەتی ناوەندی عێراق و دەوڵەتی هەرێمی کوردستانی عێراق کە لە سەردەمی دەوڵەتی نووری مالکی توندی بەخۆیەوە بینی و لە دەوڵەتەکانی دواتریشدا درێژەی هەبوو، لەوانە: مەسەلەی پێدانی میزانییەی هەرێم و بەشی دەوڵەتی هەرێم لە فرۆشی نەوتی عێراق بوو. بەڵام وادیارە لە دوو ساڵی ڕابردوودا ئەم بابەتە لاوازتر بووە. لانی کەم لە ناو هەواڵەکاندا، کەمتر گرینگی پێدەدرێت. ئایا ئەم ناکۆکییە چارەسەر بووە یا کەمتر لە دەزگاکانی ڕاگەیاندندا باسی لێوەدەکرێت؟

نا، چارەسەر نەبووە. یەکێک لە گرینگترین ناکۆکییە گەورەکان کە لەگەڵ حکومەتی ناوەندی عێراق هەمانە هەر ئەم بابەتی میزانییە و پێدانی بەشە نەوتی هەرێمی کوردستانە. ئەم مەسەلەیە چارەسەر نەبووە و هەموو کات دانووستانەکان درێژەی هەیە. لە دانووستانەکاندا بەم دوایانە خراوەتەڕوو کە هەرێمی کوردستانی عێراق، لەو شوێنەی کە نەوت بەرهەم دێنێت دەبێت ڕۆژانە 250 هەزار بەرمیل بە دەوڵەتی ناوەندی بدات و لە بەرانبەردا دەوڵەتی ناوەندیش میزانییەک بۆ هەرێمی کوردستان لەبەرچاوبگرێت تاکوو حکومەتی هەرێمیش بتوانێت مووچەی کارمەندەکان و هێزەکانی پێشمەرگە بدات. کارمەندانی هەرێمی کوردستان و هێزەکانی پێشمەرگە لە ساڵی 2020 تەنیا سێ مانگ مووچەیان وەرگرتووە.

باروودۆخی هاوکارییە ئابوورییەکانی هەرێمی کوردستان لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ بە چ شێوەیەک دەبێت؟ بۆچی هاوکارییە ئابوورییەکانی هەرێمی کوردستان لەگەڵ تورکیا لە ئێران زیاترە؟

لە ئێستادا هاوکارییەکانی ئێمە لەگەڵ ئێران، زۆر باشە و ڕۆژانە سەدان بارهەڵگر لە سنوورەکانمانەوە هاتووچۆ دەکەن. هاوکارییەکانی ئێمە لەگەڵ کۆمپانیا تورکییەکان لە بواری بیناسازی و نوێژەنکردنەوەی هەرێم لە ئێران زیاترە. ئەوەش هۆی خۆی هەیە، یەکەم ئەوەیە کە کوالیتەی کاری کۆمپانیا تورکییەکان بە بەراورد لەگەڵ کۆمپانیا ئێرانییەکان ئاستیان بەرزترە. دووهەم مەسەلە ئەوەیە کە گرفت دێنێتە پێشێ بابەتی هەڵکشان و دابەزینی نرخی دولار لە ئێرانە کە ئیمکانی پلانداڕێژی لەناودەبات. دولار لە 3 هەزار تمەنەوە گەیشتۆتە 30 هەزار تمەن. خاڵێکی دیکە ئەوەیە کە ئازادیی ئابووری لە تورکیا و لوبنان و ئەردەن و عەڕەبستانی سعوودی و ئیماڕات بوونی هەیە، بەڵام لە ئێران بوونی نییە.

کەوایە دەفەرموون بەرەوپێشچوونی هاوکارییە ئابوورییەکانی هەرێمی کوردستان لەگەڵ وڵاتانی ناوچەکە و لاوازبوونی ڕۆڵی ئێران، هۆی سیاسی نییە و بە پێی مەنتیقی ئابوورییە؟

ئێمە لەگەڵ ئێران 423 کیلۆمەتر سنووری هاوبەشمان هەیە و گرینگییەکی تایبەت بە هاوکارییە ئابوورییەکان لەگەڵ ئێران دەدەین و بێگۆمان پەیوەندییەکانی نێوان دوو لایەن دەبێت بەهێزبکرێت. یەکێک لەو هۆیانەی کە بۆتە کەمبوونەوەی ئاڵووگۆڕیی تیجاری، بابەتی کۆڕۆنا بووە. هەڵبەت یەکێک لە جیاوازییە گرینگەکانی نێوان چالاکییەکانی تورکیا و ئێران لە هەرێمی کوردستان کە بوونی هەیە ئەویش ئەوەیە کە ڕوانینی ئێران بۆ ئامادەبوون لە هەرێم زیاتر ئەمنییە و نە ئابووری. بە پێچەوانەوە تورکیا، زیاتر ڕوانینی ئابوورییە. دەرئەنجامی جیاوازیی ئەم دوو ڕوانینە هەر لە کردەوەدا ڕوون و ئاشکرایە.

باروودۆخی ئابووری خودی هەرێمی کوردستانی عێراق لە ئێستادا چۆنە؟

قەیرانمان هەیە. کاتێک میزانییە نەبێت، مووچەی کارمەندەکان نادرێت، بازاڕێش بوونی نابێت.

ساڵانی ڕابردوو بەرپرسانی هەرێم جەختیان دەکردەوە کە هەرێمی کوردستانی عێراق ناوچەیەکی سەربەستی ئابوورییە و باسی هەولێریان دەکرد کە ناوچەیەکی وەکوو دوبەیی لێبێت. زۆربەی پڕۆژەکانی بیناسازیش لە هەرێم پێناسە کراوە و نیوە کارە ماونەتەوە. ئایا ئەو داوایە بەرزە فڕیی نەبوو؟

نا، بەرزە فڕیی نەبوو، گرفتێک کە هاتە پێشێ، مەسەلەی بەڕێوەچوونی ڕیفڕاندۆم لە هەرێمی کوردستان بوو. دوای ڕیفڕاندۆم، گوشارەکان لەوانە: گوشاری ئابووریی بەسەر هەرێمدا توندتر بوو تاکوو هەرێم نەتوانێت ببێتە دەوڵەتێکی سەربەخۆ. هەر کەسێک کە لە هەرێم پڕۆژەی هەبوو، چ عەڕەب، چ تورک و چ ئێرانی، هەموویان پاشەکشێیان کرد. بەرنامەکانی ئێمە لە بواریی ئابووریدا بەرزە فڕانە نەبوو. من بۆخۆم زۆرجار لەگەڵ هاوڕێیانی کۆماری ئیسلامی دەمگوت ئەو کارەی کە لە دوبەی ئەنجامی دەدەن، بەشێکیشی لە هەرێمی کوردستان ئەنجام بدەن. بەڵام کارێکیان لە هەرێمی کوردستان نەکرد. شایە بیریان لەوە دەکردەوە ئەگەر سەرمایەکانیان خستەگڕ، هەرێم بەهێز دەبێت و ئەوە جێگای مەترسییە.

ئایا هەرێمی کوردستانی عێراق دەتوانێت ئەرخەیانییەک بە وڵاتانی دراوسێکەی بدات کە بەهێزبوونی هەریم، مەترسییەک بۆ ئەوان نابێت؟ هەر ئێستاکە بەشێک لە گرووپە کوردە ئێرانییەکان بە فەرمی سەرقاڵی چالاکین. ئایا دەوڵەتی هەرێم ئەم گرووپانەی لە کۆنتڕۆڵی خۆیدا کە دژی ئێران نەبێتە هەڕەشە؟

ئەم گرووپانە گرفتێک نین. مەگەر تورکیاش هەر ئەو کێشەیەی نییە؟ مەگەر لە شوێنەکانی دیکەش نییە؟ ئەم گرووپانە لە ژێر کۆنتڕۆڵدان و تا ئێستا نەیانتوانیوە کارێکی ئەوتۆ لە ئێران ئەنجام بدەن. بۆچی نەیانتوانیوە لە ئێران کارێک بکەن؟ چونکە ئێمە کۆنتڕۆڵمان کردوون.

لە سەردەومی سەدام، ڕێکخراوەی موجاهیدینی خەلق (مونافقین) لە ئێران سەقامگیربوون، من ئەوکات ئەندامی مەکتەبی سیاسی یەکێتی نیشتمانی کوردستانی عێراق و بەرپرسی پەیوەندییەکانی یەکێتی لەگەڵ ئێران بووم. ئێمە ئەوکات بە ڕێکخراوەی موجاهیدینی خەلقمان ڕاگەیاند کە دەبێت ناوچەی ژێر کۆنتڕۆڵی یەکێتی نیشتمانی بەجێبهێڵن. دوای ئەو ڕاگەیەندراوە، یەکێک لە بەرپرسانی ڕێکخراوەی موجاهیدینی خەلق هاتە لای من و گوتی بۆچی ئێمە دەبێت ئێرە بە جێبهێڵین؟ گوتم ئێمە لەگەڵ ئێران، ڕێککەوتووین و چونکە نامانەوێت دژی ئێوە هێرشی چەکداریی بکەین، بە خۆشی دەمانەوێت کە ئێرە چۆڵ بکەن. گوتی چۆڵی ناکەین. گوتم ئەگینا ناچارین هێز بێنین و دەرتان بکەین. ئەو نوێنەرەی ڕێکخراوەی موجاهیدینی خەلق گوتی بە جیاتی کۆماری ئیسلامی لەگەڵ ئێمە ڕێکبکەون، چونکە داهاتووی ئێران لە دەستی ئێمەدایە! هەڵبەت دەرئەنجامەکەی ڕوونە و ئەوان ناچاربوون کە ناوچەکەی ژێر کۆنتڕۆڵی ئێمە چۆڵ بکەن.

بۆ زانیاریی زیاتر:

https://www.didarnews.ir/fa/news/71942/نماینده-سازمان-مجاهدین-خلق-منافقین-گفت-به-جای-جمهوری-اسلامی-با-ما-توافق-کنید

پایگاه خبری تحلیلی دیدارنیوز (https://www.didarnews.ir/fa/news/71942/%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D9%84%D9%82-%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%86-%DA%AF%D9%81%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%A7-%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82-%DA%A9%D9%86%DB%8C%D8%AF)

نماینده سازمان مجاهدین خلق (منافقین) گفت به جای جمهوری اسلامی با ما توافق کنید!

دوو شەممە, 21 ئەیلول 2020

دوای 20 ساڵ مانەوە لە تاران هەموو شتێك لەگەڵ نازم دەباغ

زەمەن // 20 ساڵە لە ئێران و هەرێم، چەندین حكومەت و سەرۆك وەزیران هاتوون و رۆیشتوون، تەنانەت سەردەمی پیاوە شەبحەكەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستیش قاسم سلێمانی كۆتایی هاتووە، بەڵام ئەو هەر لە جێی خۆیەتی.

نازم دەباغ، نزیكەی 20 ساڵە نوێنەرایەتی یەكێتی و حكومەتی هەرێمی كوردستان لە تاران، هێشتا پێیوایە لە سیاسەتدا خاڵی كۆتایی نیە و دەیەوێت بەردەوام بێت.
"زەمەن" لە گفتوگۆیەكدا لەگەڵ نازم دەباغ، قسەی لەسەر مستەفا كازمی، یەكێتی و ئێران‌و حكومەتی هەرێم و پەیوەندییەكانی لایەنەكان لەگەڵ تاران كردووە.

زەمەن: وادیارە لە دوای كوژرانی قاسم سلێمانی نفوسی ئێران لەعێراق و هەرێمی كوردستان كەمبوەتەوە؟

نازم دەباغ: پێموایە نەمانی ئەو كاریگەری هەیە لەسەر شێوازی پەیوەندیكردن، چونكە ئەو راستەوخۆ پەیوەندییەكی باشی هەبوو، بەڵام لە هەمان كاتیشدا لە ئێران كەسێك دیاریكراوە بۆ راپەڕاندنی كاروباری عێراق ئەویش فەرماندەی قودسەو پیاوێكی شارەزا و لێهاتوو دانراوە، بەڵام ماویەتی بگاتە ئەو ئاستەی خوالێیخۆشبوو قاسم سلێمانی ئەنجامیدەدا، ئەمە بەشێكی هۆكارەكەیە.
بەشەكەی تریش گۆڕانكارییەكانە ئەو گۆڕانكاریانەی لە عێراقدا هاتونەتە پێشەوە، هەتاوەكو چەند ئێران گرنگی پێدەدات بۆ ئەوەی ئێران بێتەوە ناو كێشەكانەوە یاخود بێتە ناوەوە بۆ چارەسەری كێشەكان، یان وەكو نەیارانی ئێران دەڵێن دەستتێوەردان بكات، من وایدەبینم لەم قۆناغەدا ئێران بەشێوەیەكی گشتی و ئاشكرا بەشدار نابێت لە دیاریكردنی رووداوەكان.

زەمەن: ئەمریكا هۆكاری سەرەكی بەرتەسككردنەوەی چالاكییەكانی ئێرانە؟

نازم دەباغ: من نازانم خۆ ململانێی ئێران و ئەمریكا تەواو نەبووە، هەردوولا بۆ بەرژەوەندییەكانی خۆیان ئیش دەكەن، بەشێكی تری بەستراوەتەوە بە سیاسەتی لایەنە سیاسیەكان و حكومەتی عێراقی تا چەند پشت بە رۆڵی ئێران دەبەستن.

زەمەن: مستەفا كازمی هاتوەتە سەر حكوم وا دەردەكەوێت سەرۆك وەزیرانێكی بەهێز بێت ئەمە تا چەند لەلای ئێرانییەكان جێی دڵخۆشیە؟

نازم دەباغ: دانانی هەر سەرۆك وەزیرانێك لە عێراق بە دڵنیاییەوە بێ‌ پرس و راوێژكردن لەگەڵ ئەمریكا و ئێران و سعودیە نەبووە، مستەفا كازمی كە هاتە ئێران لەسەر ئاستێكی باڵا پێشوازی لێكرا هەتا گەیشتە رابەری كۆماری ئیسلامی، تا ئەم خولەكە مستەفا كازمی جێی رەزامەندی زۆرینەی لایەنەكانە.

زەمەن: بەس وا قسە دەكرێت كە ئێرانییەكان كازمی بە پیاوی ئەمریكا دەزانن؟
نازم دەباغ: نا من هیچ كات هەستم بەوەنەكردووە، بەڵام ئەوەی هەستمپێكردوە لە كاتی هەڵبژاردنیدا جێگەی رەزامەندی هەردوو بەرەكە بووە.

زەمەن: وەكو كەسێكی بە ئەزمون لە ناو سیاسەتدا پێتانوایە كازمی سەركەوتوو دەبێت؟
نازم دەباغ: پێموایە ئەركێكی زۆری لەسەرە، بەڵام بەمشێوەیە كە خۆی تێكەڵ دەكات لەگەڵ خەڵك و شەقامی عێراقی، بەدڵنیاییەوە هاوكاری دەبێت بۆ ئەوەی سەركەوتوو بێت، بەڵام ئەگەر لایەنە سیاسیەكان پشتیوانی نەبن ئەركێكی زۆری دەكەوێتە سەر شان.

زەمەن: سەردانەكەی بۆ هەرێمی كوردستان چۆن هەڵدەسەنگێنن؟

نازم دەباغ: یەكەمجارە بەشێوەیەكی وا راشكاوانە كەسێكی بەرپرس لەسەر ئاستی سەرۆك وەزیران لە عێراقدا بەو شێوەیە بە جورئەتەوە بێتە هەرێمی كوردستان و ئەو بەرنامەی كە خۆی هەیبوو جێبەجێیكرد، لە سەردانی مەرزەكان و شارەكان و كۆبونەوە لەگەڵ لایەنە سیاسیەكان، ئەمە بە شتێكی ئیجابی حساب دەكرێت.

زەمەن: با بێینە سەر پەیوەندییەكانی هەرێم و ئێران بە هەمانشێوەی سەردەمی قاسم سلێمانیە؟

نازم دەباغ: پێموانیە گۆڕان بەسەر پەیوەندییەكاندا هاتبێت، تا ئەوەی دەگاتە ئاغای قائانی فەرماندەی قودس سەردانی هەرێمی كوردستانی كردووە.

زەمەن: بۆچی پەیوەندییەكانی ئێران زیاتر لەگەڵ حزبەكانە؟
نازم دەباغ: بەدڵنیاییەوە وایە، زۆرجار خۆشم وتومە پەیوەندییەكانی هەرێمی كوردستان و ئێران لەرێی لایەنە سیاسیەكانەوە دەكرێت، نوێنەرایەتی هەرێم هەیە كارەكانی زیاتر بووەتە بە دواداچون بۆ كاری رۆژانە ئەگەر گرنگ بێت بۆ خەڵكی هەرێمی كوردستان لە ناو ئێران.
زەمەن: كەسانی بەرپرس لە كاروباری دەرەوەی ئێران بەمزوانە هاتونەتە هەرێم؟
نازم دەباغ: پێموایە هەمیشە لە پەیوەندیدان، بەڵام بۆ راگەیاندن نەبووە.
زەمەن: بۆچی تائێستا هاوسەرۆكانی یەكێتی سەردانی ئێرانیان نەكردووە؟

نازم دەباغ: كات و ساتی نەهاتووە، با كات و ساتی بێت بەدڵنیاییەوە دێن، نەك هاوسەرۆكان ماوەیەكی زۆرە بەرپرسانی پارتی و كۆمەڵ و یەكگرتووش نەهاتوون، بەڵام لەم قۆناغەدا بەرپرسانی ئێران هەر لە پەیوەندیدا بوون لەگەڵ لایەنەكان.

زەمەن: نزیكی یەكێتی و كۆمەڵ شتێكی روونە، بەڵام ئێوە باسی پارتی و یەكگرتووش دەكەن؟
نازم دەباغ: نەك پارتی و یەكگرتوو، سۆسیالیستیش هەموویان لە پەیوەندییەكی باشدان، ئەگەر هەموویان پەیوەندییان لەگەڵ یەكێتی و كۆمەڵ باشتر نەبێت خراپتر نیە.
زەمەن: وەكو كەسێكی بە ئەزمون ئەم سیستەمی هاوسەرۆكییەی یەكێتی بەلای ئێوەوە گونجاوە؟
نازم دەباغ: دەبێت ئێمە رێز لە بڕیاری كۆنگرە بگرین ئەگەر هاوسەرۆكی سەركەوتوو بێت یاخود سەركەوتوو نەبێت، بەڵام كە كۆنگرە پەسەندی كردووە دەبێتە گونجاو، لە ئەنجامی كاركردنیان دەردەكەوێت كە ئایا ئەم پرۆسەیە بە سەركەوتووی تێدەپەڕێت، تائێستا هاوكارییەكی باش هەیە لە نێوانیاندا.
زەمەن: ئەم یەكێتیە ئێستا هەمان یەكێتیەكەی سەردەمی مام جەلالە بۆ ئێران یاخود نا؟
نازم دەباغ: سیاسەتی نێوان كۆماری ئیسلامی ئێران و یەكێتی هەمان سیاسەت و پەیوەندییەكەی سەردەمی مام جەلالە بۆ ئایندەش هەمان سیاسەت دەبێت.
زەمەن: سەرنجی ئێوە لەسەر كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێم چیە؟
نازم دەباغ: من نوێنەری خەڵك نیم، نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستانم، ناڕەزایەتی هەیە بەڵام هەوڵ و كۆششی حكومەتیش هەیە بۆ دۆزینەوەی چارەسەر.
زەمەن: دوای جوڵەكانی كازمی، ئاڵوگۆڕی بازرگانی نێوان هەرێم و ئێران هەروەكو جاران دەبێت؟
نازم دەباغ: گۆڕانكاری ئەگەر بەرەو باشتر نەبێت بەرەو خراپی نیە، سەردانەكانی بۆ ئەوە نەبوون ئاڵوگۆڕی بازرگانی لەگەڵ ئێران و توركیا رابگیرێت، بۆ ئەوەیە زیاتر رێكبخرێت و بكەوێتە ژێر دەسەڵاتی حكومەتی ناوەندی.

زەمەن: ئەوەندەی ئێوە ئاگاداربن قەبارەی ئاڵوگۆڕی بازرگانی نێوان هەرێم و ئێران چەندە؟

نازم دەباغ: بەپێی هەندێك داتا ساڵانە دەگاتە سەروو چوار ملیار دۆلار.

زەمەن: ئێوە چەند ساڵە لەو پۆستەدان و هیچ بەرنامەیەك هەیە بۆ گۆڕانكاری؟

نازم دەباغ: خۆ لە سیاسەتدا كۆتایی نیە، لە سیاسەتدا تا ئەو كاتەی زیندوی گەلەكەت و شۆڕشەكە پێویستی بە تۆبێت هەیت، من بە نوێنەرایەتی یەكێتی و حكومەتەوە نزیكەی 20 ساڵە ماوەی خەباتی خۆشم حساب بكەیت لە ساڵی 1986ەوە لە پەیوەندییەكانی یەكێتی بووم.

زەمەن: حكومەتی هەرێم هاوكاریتان دەكات یاخود یەكێتی؟

نازم دەباغ: حكومەتی هەرێم بودجە دەنێرێت بۆ نوێنەرایەتی تاران، ئێمەش وەكو هەموو دامودەزگاكانی حكومەت دواكەوت و لێبڕینی موچەیە دەمانگرێتەوە و كێشەمان هەیە لەوەدا.

زەمەن: ئێستا دەزگای هەواڵگری توركیا میت، لە هەرێمی كوردستان چالاكە، ئێوە سەرنجتان لەسەر ئەمە چیە؟

نازم دەباغ: من دەڵێم كێ چالاك نیە لە هەرێمی كوردستان، ئەمریكا و فەرەنسا و توركیا ‌و ئێران هەموویان چالاكن، ئەمەش بەندە بەو سیاسەتەی لایەنی پەیوەندیدار و بەرپرس تاكەی تا چ سنورێك رێگە بە چالاكییەكان دەدات.

زەمەن: جگە لە بزوتنەوەی گۆڕان هەموو لایەنەكان نوێنەرایەتیان لە توركیا و ئێران هەیە ئەمە هۆكاری دەستتێوەردانەكانی ئەوان نیە؟

نازم دەباغ: پێموایە گۆڕانیش پەیوەندی هەیە.

زەمەن: بەڵام هیچ نوسینگەیەكی نوێنەرایەتی نیە؟
نازم دەباغ: زەمەنی رەحمەتی كاك نەوشیروان هاتن بەڵام وابزانم لەسەر ئەوە رێكنەكەوتن كێ‌ ببێتە بەرپرسی نوسینگەكە، بەڵام هەر بەرپرسێكی ئێرانی كە دێتە كوردستان وەك چۆن سەردانی یەكێتی دەكەن بە هەمانشێوەش سەردانی گۆڕان دەكەن.

زەمەن: ئێوە كە نوێنەری حكومەتن ئیتر بۆچی دەبێت حزبەكان نوسینگەی نوێنەرایەتیان هەبێت؟

نازم دەباغ: یەكێتی و پارتی نوسینگەكەیان لەناو نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێمدایە، بەڵام پەیوەندییەكان هەر هەن، چونكە ئێرانیش بەهەمانشێوەی توركیا وەكو قەوارەیەك ئیعتراف بە هەرێمی كوردستان ناكات، بەڵام هاوكارە لەگەڵ هەرێمی كوردستان بۆ چارەسەری كێشەكان لەگەڵ نوێنەرەكەی لە تاران، حزبەكان هەرێمی كوردستان تا ئێستا هەوڵیاننەداوە پەیوەندییەكان لە رێگەی یەك كەناڵەوە بێت ئەویش حكومەتی هەرێمی كوردستان بێت.

https://www.zamenpress.com/Details.aspx?jimare=32876

هەینی, 31 تەمموز 2020

نازم دەباغ لە وتووێژی جام کوردی: ڕێکەوتنی هەولێر – بەغدا کاریگەری زیاتری بۆ هەرێمی کوردستان دەبێت / سەرکەوتنی هەر ڕێکەوتنێک بەندە بە ئیرادەی هاوبەشی هەر دوو لاوە

جام کوردی: // نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستانی عێراق لە تاران جەختیکردەوە کە ڕێکەوتنی هەولێر و بەغدا لە پێناو بەرژەوەندییەکانی هەر دوو لا دەبێت و بە هۆی قەیرانی دارایی ئێستاوە زیاتر کاریگەریی بۆ هەرێمی کوردستان دەبێت.

بە پێی ڕاپۆرتی جام کوردی، نازم دەباغ لە وتووێژی لە گەڵ پەیامنێری جام کوردی سەبارەت بە ئەگەری واژۆکردنی ڕێکەوتنی نێوان حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی ناوەندی عێراق وتی: لە کاتێکدا کە حکومەتی هەرێم ڕوبەڕوی قەیرانێکی گەورەی دارایی بووەتەوە، ڕێکەوتن لە گەڵ بەغدا لە بنەما و لە داهاتووشدا لە بەرژەوەندی هەرێمی کوردستان دەبێت.
ناوبراو وتی: هەر ڕێکەوتنێکی نێوان هەولێر و بەغدا دوو لایەنە دەبێت و ئەوەندەی حکومەتی بەغدا دێتە پێشەوە، دەبێت حکومەتی هەرێمی کوردستانیش ئیرادەی جێبەجێکردنی خاڵ و بڕگەکانی نێو ئەو ڕێکەوتنەی هەبێت.
نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران وتی: لە پاش ڕێکەوتنی حکومەتی هەرێم و بەغدا لە سەر خاڵە گرنگەکانی وەک نەوت و بودجە و خاڵە سنورییەکان، دەکرێت کە پرسی ناوچە کێشە لە سەرەکانیش لە چوارچێوەی دەستووردا بخرێتە سەر مێزی دانوستانی نێوان هەر دوو لا.

دەقی ئەم وتووێژە لە درێژەدا هاتووە:

هەموو ئاماژەکان باس لە ئەگەری ڕێکەوتنی نێوان هەولێر و بەغدا دەکەن، وەزیری ناوخۆی عێراق لە سەردانەکەی بۆ هەولێر ئامادەیی حکومەتەکەی مستەفا کازمیی بۆ ئەو مەبەستە پیشاندا، هاوکات میدیا عێراقییەکانیش باس لە ئەگەری واژۆکردنی ئەو ڕێکەوتنە لە پاش پشووەکانی جەژن دەکەن. بەڕێزتان کاریگەری ڕێکەوتنە چاوەڕوانکراوەکەی هەولێر و بەغدا لە سەر هەرێمی کوردستان چۆن دەبینن؟
بە دڵنیاییەوە کە ڕێکەوتن هەنگاوێکی زۆر باش و ئەرێنییە بۆ داهاتووی عێراق و هەرێمی کوردستان، لە کاتێکدا کە هەرێمی کوردستان لە قەیرانێکی گەورەدایە، عێراقیش هەمان کێشەی هەیە بەڵام وەک دەوڵەتێک لە ڕێگای پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان توانای چارەسەرکردنی لە ڕێگای قەرزی دەرەکی و کۆمەڵە ڕێکارێکی دیکەوە هەیە، حکومەتی هەرێم ئەو توانایەی نییە. هەر بۆیە من پێم وایە کە ئەو ڕێکەوتنە گەر بکرێت لە بنەمادا و بۆ داهاتووش لە بەرژەوەندی هەرێمی کوردستان دەبێت.

ئایا دەتوانین بڵێین کە مستەفا کازمی دەبێتە یەکەم سەرۆک وەزیران کە بە شێوازێکی گشتگیر کۆتایی بە بەشێکی زۆر لە ناکۆکییەکانی نێوان هەرێم و ناوەند دێنێت؟
ئەم ڕێکەوتنە دوو لایەنەیە و یەک لایەن بە تەواوی ناتوانێت بڕیار بدات، کاتی خۆی بۆ مالیکی و عەبادی وابوو، تەنانەت لە سەردەمی عادل عەبدولمەهدی بە تەواوکراومان زانی، لە گەڵ کازمیش بە هەمان شێوە. ئەم ڕێکەوتنە پەنجا پەنجا دەبێت. هەر لایەنێک لەم ڕێکەوتنەدا هەنگاو بەرەو پێش بنێت ئەگەر لایەنی بەرامبەری جێبەجێی نەکات چی پێدەکرێت. دەڵێن کە سەرۆک وەزیرانی عێراق کۆمەڵە پێشنیارێکی خستووەتە بەردەم حکومەتی هەرێم، بەڵام ئایا هەولێر پێی ڕازی دەبێت یان نە.

مستەفا کازمی دەڵێت کە دەمانەوێت عێراق لە ململانێ هەرێمی و نێودەوڵەتییەکان دوور بخەینەوە و پێگەی عێراق بگەڕێنینەوە. بوونی پەیوەندییەکی بەهێز لە نێوان هەولێر و بەغدا تا چەندە لە مسۆگەربوونی ئەو ئامانجەی سەرۆک وەزیرانی عێراق کاریگەریی دەبێت؟
حیزب و لایەنە سیاسییەکان تا ئێستا لارییان لەو درووشم و لێدوانانە نییە کە دراوە، گرنگ ئەوەیە کە تا چەندە جێبەجێ دەکرێت. کە بڕیاری ڕێکەوتن درا بەشێک لەم سیاسەتانە چارەنووست دەبەستێتەوە بە سیاسەتی حکومەتی ناوەندی عێراقەوە، لە چوارچێوەی دەستوور، واتە حکومەتی هەرێم ناتوانێت وەک سەردەمی پێش ڕیفراندۆم بە ویستی خۆی هەنگاو بنێت، هەرێم لە ڕووی سیاسەتی دارایی، دەرەوە و سەربازی لە چوارچێوەی سیاسەتە گشتییەکانی عێراقدا دەبێت.

دەبینین کە لە دانوستانەکانی نێوان هەولێر و بەغدا زیاتر باس لە پرسی بودجە، داهاتی نەوت و خاڵە سنورییەکان دەکرێت، پرسی ناوچە کێشە لەسەرەکان وەک خاڵێکی ناکۆکی نێوان هەرێم و ناوەند لەم ڕێکەوتنەدا چۆن دەبێت؟
پرسی ناوچە کێشە لە سەرەکان بووەتە بەشی دووەمی وتووێژەکان، کە هەرێم و ناوەند لە سەر خاڵە گرنگەکانی دیکە بگەنە ڕێکەوتن، ئەو پرسەش لە چوارچێوەی دەستووری عێراق دەخرێتە سەر مێزی دانوستان.
کۆتایی/.

http://jamekurdi.com/report-and-discussion/%DA%95%DB%8E%DA%A9%DB%95%D9%88%D8%AA%D9%86%DB%8C-%D9%87%DB%95%D9%88%D9%84%DB%8E%D8%B1-%E2%80%93-%D8%A8%DB%95%D8%BA%D8%AF%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%AF%DB%95%D8%B1%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%DB%86-%D9%87%DB%95%D8%B1%DB%8E%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AF%DB%95%D8%A8%DB%8E%D8%AA-%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%A9%DB%95%D9%88%D8%AA%D9%86%DB%8C-%D9%87%DB%95%D8%B1-%DA%95%DB%8E%DA%A9%DB%95%D9%88%D8%AA%D9%86%DB%8E%DA%A9-%D8%A8%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%95-%D8%A8%DB%95-%D8%A6%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%95%DB%8C-%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%A8%DB%95%D8%B4%DB%8C-%D9%87%DB%95%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D9%88-%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%95.html

یەک شەممە, 19 تەمموز 2020

هەڵسەنگاندی "نازم دەباغ" لە سەردانی "محەمەد جەواد زەریف" بۆ هەولێر

"نازم دەباغ" نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران بە ئاماژە بە سەردانی ڕۆژی یەکشەمەی "محەمەد جەواد زەریف" وەزیری دەرەوەی ئێران بۆ هەولێر و چاوپێکەوتن لەگەڵ هەندێک لە بەرپرسانی هەرێمی کوردستان گوتی: ئێران و هەرێمی کوردستان، پێویستیان بە هاوکاریی هەمە لایەنە لە بوارەکانی ئابووری، سیاسی و تەندروستی لەگەڵ یەکتریدا هەیە.

"نازم دەباغ" لە وتووێژ لەگەڵ ئاژانسی هه‌واڵنێری "ئیسنا" گوتی: ئەوەی کە بەڕێز زەریف دوای سەردانی بەغداد بەرەو هەرێمی کوردستان بەڕێکەوت، پەیامی زۆر گرینگی هەیە، لەوانە: لە چوارچێوەی یاسای بنەڕەتی عێراق، هەرێمی کوردستان دەتوانێت پەیوەندییەکی باشی لەگەڵ دراوسێکاندا هەبێت. لە لایەکی دیکەشەوە ئەم بابەتە پێگەی هەرێمی کوردستان لە سیاسەتی دەرەوەی کۆماری ئیسلامی ئێراندا دەردەخات.

نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران بە ئاماژە بەوەی کە لە دیدارەکانی زەریف لەگەڵ بەرپرسانی هەرێمی کوردستان، دوو لایەن لەسەر بەهێزکردنی پەیوەندییەکان و هەروەها پەرەپێدانی هاوکارییەکان جەختیان کردەوە، گوتی: ئێران و هەرێمی کوردستان لە چوارچێوەی یاسای بنەڕەتی عێراق، پێویستییان بە هاوکاریی هەمە لایەنە لە بوارەکانی ئابووری و سیاسی لەگەڵ یەکتریدا هەیە و هاوکارییە تەندروستییەکانیش بە لەبەرچاوگرتنی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی کۆڕۆنا گرینگییەکی تایبەتی لە خۆگرتووە.

دەباغ لە درێژەی قسەکانیدا گوتی: جۆری پێشوازیی بەرپرسانی هەرێمی کوردستان لە بەڕێز زەریف، جەختکردنەوەیەک بوو لەسەر گرینگی بەهێزکردنی پەیوەندییەکان لەگەڵ کۆماری ئیسلامی ئێران و ئەوەی کە هەرێمی کوردستان، ڕۆڵی پۆزێتیڤ و مرۆڤدۆستانەی ئێران بۆ یارمەتیدانی ئەم ناوچەیە هیچ کاتێک لە یاد ناکات.

لینکی هەواڵ:

https://www.isna.ir/news/99043022259/تحلیل-نماینده-اقلیم-کردستان-عراق-در-تهران-از-سفر-ظریف-به-اربیل

سێ شەممە, 19 ئایار 2020

نازم دەباغ: ئەلکازمی خاوەن دانووستانە هەم لەگەڵ ئێران و هەم لەگەڵ ئەمەریکا

تاران ـ ئیرناپلاس ـ "نازم دەباغ" نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران لەو باوەڕەدایە: عێراق لە باروودۆخێکدایە کە دەبێت بەرژەوەندیی نەتەوایەتی خۆیان لە پلەی یەکەمدا دابنێن، هەر بەم پێیە دەبێت پەیوەندیی باشی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ هەبێت. ئێرانیش گرینگترین دراوسێی عێراقە، کەوابوو بەڕێز ئەلکازمی هەوڵدەدات پەیوەندیی خۆی لەگەڵ ئێران ڕابگرێت.

بەم دوایانە "مستەفا ئەلکازمی" سەرۆک وەزیری نوێی عێراق لە ڕێوڕەسمی ڕەسمی کە لە کۆشکی سەرۆک وەزیری لە شاری بەغداد بەڕێوەچوو، ئەرکەکان و بەرپرسیارییەتی دەوڵەتی لە "عادل عەبدوالمەهدی" وەرگرت. ئەلکازمی لەم ڕێوڕەسمەدا گوتی: ئێمە سوێندمان خواردووە تا پارێزگاریی لە وڵات بکەین؛ متمانە بە هاووڵاتیان دەدەم و پەیامیان بۆ دەنێرم کە ئەم دەوڵەتە بۆ دابینکردنی پێداویستییەکانی گونجاو و شایستەی ژیانیان تێدەکۆشێت. دەوڵەتی ئەلکازمی کاتژمێرێک دوای بەدەستهێنانی دەنگی متمانەی پەڕڵەمان، ڕووبەڕووی پێشوازییەکی بەربڵاویی نێودەوڵەتی بوەوە.

سەرۆک وەزیری نوێی عێراق رۆژی شەمە بە ئامادەبوون لە مقەڕیی ڕێکخراوەی ئەلحەشد ئەلشەعبی لەگەڵ سەرۆکی ئەوێی دیداریی کرد و گوتی: هێزەکانی بەسیجی خەڵکی (ئەلحەشد ئەلشەعبی) شانازیی خەڵکی عێراقن.

"نازم دەباغ" نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران سەبارەت بە باروودۆخی ئێستای عێراق و کردەوەی ئەلکازمی بە ئیرناپلاسی ڕاگەیاند: بەڕێز ئەلکازمی کردەوەیەکی خۆپارێزانەی لە هەڵسووکەوت لەگەڵ گرووپە جیاوازەکاندا گرتۆتەبەر و بە بڕوای من دەبێت هەروا خۆپارێزانە بڕواتە پێشێ، ئەگینا سەرکەوتوو نابێت.

گوتیشی: عێراق لە ناوچەیەکدا هەڵکەوتووە کە گرفتی جۆراوجۆری هەیە و وڵاتانی پڕ لە کێشمەکێشیش کاریگەریان بەسەرێوە هەیە؛ هەر بەم پێیە بەڕێز ئەلکازمی بۆ پاراستنی بەرژەوەندییەکانی دەبێت خۆپارێزبێت.

دەباغ سەبارەت بە دانووستانەکانی عێراق لەگەڵ ئێران و ئەمەریکا گوتی: عێراق لە باروودۆخێکدایە کە دەبێت بەرژەوەندیی نەتەوایەتی خۆیان لە پلەی یەکەمدا دابنێن، هەر بەم پێیە دەبێت پەیوەندیی باشی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ هەبێت. ئێرانیش گرینگترین دراوسێ عێراقە، کەوابوو بەڕێز ئەلکازمی هەوڵدەدات پەیوەندیی خۆی لەگەڵ ئێران ڕابگرێت.

نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران لە درێژەی قسەکانیدا گوتی: ئەمەریکاش یەکێکە لە وڵاتە زلهێزەکان کە لە ناوچەکە بوونی هەیە، کەوابوو بە پێی بەرژەوەندییەکانی عێراق، پەیوەندیی لەگەڵ ئەمەریکاش گرینگی خۆی هەیە.

"نازم دەباغ" هەروەها سەبارەت بە کردەوەی ئەلکازمی لە سیاسەتی ناوخۆی عێراقدا گوتی: بەڕێز ئەلکازمی لە لایەن گرووپ و لایەنە جۆراوجۆرەکانەوە پشتیوانی لێکرا و ئەگەر هەر بەم شێوازە خۆپارێزانە بڕواتە پێشێ، توانایی ئەوەی هەیە کە ئەو کەسانەی کە دژایەتی دەکەن لەگەڵ خۆی هاوڕا بکات. پێش لەوەی کە لەسەر کورسییەکەی خۆی دابنیشێت، دەیانگوت کە ئەلکازمی دژایەتی حەشد ئەلشەعبی دەکات و ... بەڵام دیمان کە بە پێچەوانەی ئەو وتانە، ئەو لەگەڵ ئەلحەشد ئەلشەعبی دانووستان دەکات و پەیوەندیشی لەگەڵ گرووپە جۆراوجۆرەکاندا ڕاگرتووە.

لینکی هەواڵ:

https://plus.irna.ir/news/83790964/الکاظمی-اهل-تعامل-است-هم-با-ایران-هم-آمریکا